Gdy spotykamy wymarzonego partnera, jesteśmy w stanie zakochania, chcemy z nim nieustannie przebywać, odczuwamy wielką radość i mamy nadzieję, że tak będzie zawsze. Tymczasem o każdy związek, zwłaszcza ten wieloletni trzeba dbać. Pamiętajmy, więc, że w związku bardzo ważny jest szacunek, ale nie tylko dla partnera, ale także dla jego bliskich.
Akceptujemy wiec wady rodzeństwa, rodziców partnera, których widujemy przecież okazjonalnie i nie warto z drobnych powodów robić afer. W komunikacji w związku uczmy się z partnerem rozmawiać o wszystkim, nieporozumienia omawiajmy od razu by wyeliminować niepotrzebne napięcie. Nie warto stosować ciche dni, bo one do niczego dobrego nie prowadzą.
Swoją ukochaną osobę należy wspierać i dopingować w realizacji jej osobistych ambicji. Partnera należy doceniać, ale i motywować. Wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego powinno odbywać się na zasadach partnerskich. Należy dzielić się obowiązkami według zadań, które danej stronie wychodzą najlepiej. Trzeba też pamiętać, że nie zawsze będzie po równo, bo partner może mieć gorszy dzień i warto go wtedy wyręczyć. Należy nieustannie, nawet po latach dbać o swój wygląd fizyczny i nawet, na co dzień starać się wyglądać atrakcyjnie. Zdrowe dla związku jest także, gdy każde z partnerów ma swój odrębny świat, swoich znajomych, swoje pasje, bo gdy ciągle wszystko robimy razem możemy poczuć znudzenie.
Ludzie nieraz zadają sobie pytanie, czy w naszym nowoczesnym, ciągle przyśpieszającym świecie jest miejsce na miłość. Na taką prawdziwą, romantyczną i dozgonną, rodem z filmów, czy dzieł literackich, jakie przeszły do kanonu lektur obowiązkowych. A może pytanie należy sformułować zupełnie inaczej, a mianowicie: „Czy miłość romantyczna istniej?”. Tutaj u niektórych pojawi się nuta niepokoju. Ktoś zapyta: „Ale jak to? Przecież od lat tworzę udany związek oparty na miłości”. Jednak znajdą się i tacy, których życie nieprzyjemnie doświadczyło. Być może kogoś nurtuje kwestia zasadności stwierdzenia, że miłość jest podstawą związku. Rzec można jedno – ten niezwykle subtelny temat można rozpatrywać na wiele sposobów i pewnie każdy z nich zawiera w sobie jakieś akceptowalne szerzej uzasadnienie.
Miłość to nie uczucie, czyli o odnajdywaniu ponadromantycznych powiązań
Miłość jest jedną z podstawowych potrzeb człowieka. Każdy pragnie być akceptowany i – najogólniej rzecz ujmując – dla kogoś ważny. Świadomość, że mamy kogoś, kto zawsze na nas czeka, wspiera oraz stawia na szczycie hierarchii życiowych priorytetów, stanowi motywację do podejmowania działań, a także do pracy nad samym sobą. Dotychczas powstało wiele definicji miłości, tworzonych głównie przez psychologów, filozofów, czy teologów. Choć posiadają one elementy wspólne, żadna nie jest tą – można powiedzieć - powszechnie obowiązującą. Nie ma jednego wytłumaczenia i sprecyzowania całego szeregu zachowań, motywów i odczuć, jakie towarzyszą stanowi określanemu mianem miłości. Zawarte wyżej, nieco kontrowersyjne stwierdzenie „miłość to nie uczucie”, również ma swoje uzasadnienie. Odwołamy się w tym miejscu do słów dra hab. Bartłomieja Dobroczyńskiego, związanego zawodowo z Instytutem Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wskazuje on, że uczucia ze swej definicji są czymś krótkotrwałym. Miłość jego zdaniem jest stanem bliższym woli, aniżeli uczuciu, wymagającym zaistnienia i zaangażowania wielu różnych procesów psychologicznych, przy równoczesnym wspomaganiu ze strony intelektualnej. Można ją porównać do dbania o ogród – potrzeba do tego poświęcenia, czasu, samodyscypliny, powtarzalności pewnych zabiegów, a nawet specjalnego rozkładu zajęć i czasem bolesnych rezygnacji z pewnych rzeczy. Jest to więc coś bardzo złożonego.
Często słyszymy, że między dwojgiem ludźmi musi być chemia. Stwierdzenie to przeniknęło do języka potocznego ze świata nauki. Ktoś na sam widok lub zapach drugiej osoby doznaje euforycznych stanów, przypominających te po zażyciu alkoholu lub środków odurzających. Istnienie takiej „chemii” można nawet sprawdzić za pomocą przyrządów mierzących parametry fizjologiczne – synchronizują się oddechy i rytmy serca. Wszystko to ma podłoże ewolucyjne. Powyższe czynniki wskazują na swego rodzaju seksualno-rozrodcze dopasowanie. Wszystko to często łączy się z niemal bezkrytycznym postrzeganiem partnera i trwa dwa, góra cztery lata. Po tym czasie ktoś nagle orientuje się, że porywająca spontaniczność tak naprawdę jest brakiem chęci życiowej stabilizacji, a uroczy śmiech w rzeczywistości przypomina rechot. Psychologowie uznaliby, że te minione lata były czasem na znalezienie nowych, stabilnych powiązań między osobami, zbudowanie odpowiedniej więzi i wewnętrzne wyrażenie zgodny na „bycie razem”. Związek musi przejść na wyższy poziom, stać się swego rodzaju instytucją. Dwoje ludzi zaczynają łączyć interesy i problemy dnia codziennego – zakup domu lub mieszkania, wybór sprzętów, kredyt, planowanie urlopu itd. Niektóre pary nie wytrzymują tej próby.
Miłość to za mało – tajemnice szczęśliwego związku
Czy sama miłość wystarczy, aby wieść szczęśliwe życie w udanym związku? Danielle B. Grossman, kalifornijska psychoterapeutka specjalizująca się w terapii rodzin oraz par stworzyła długą listę emocjonalnych umiejętności, jakie jej zdaniem są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania związku. Po pierwsze istotne jest rozpoznawanie emocji odczuwanych przez partnera w danej chwili, a także nazywanie i bezpośrednie komunikowanie swoich emocji. Maskowanie, tłumienie w sobie, albo oczekiwanie, że druga osoba odgadnie co nas dręczy, nie jest właściwym działaniem. Tak samo istotne jest radzenie sobie z emocjami w taki sposób, aby nie dopuścić do ich destruktywnego wpływu na partnera. Ciągłe odreagowywanie lub zwracanie się do drugiej osoby bez należnego jej szacunku, jest niedopuszczalne. Tak samo jak nieumiejętność przyjmowania odpowiedzialności na swoje czyny i nieprzepraszanie za nie. Kolejna kwestia to zdolność śmiania się z siebie i spojrzenia na wszystko ze zdrowym dystansem. Niezastąpiona jest też umiejętność przyjmowania słusznej krytyki, bez zaprzeczania, czy stosowania takich taktyk jak obwinianie i zastraszanie. Co jeszcze jest ważne? Dalej amerykańska badaczka wskazuje na następujące aspekty:
- stawianie granic mając na uwadze swoje zdrowie fizyczne i psychiczne
- umiejętność samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie; brak uzależnienia od partnera.
- akceptacja opinii i przekonań partnera, odmiennych od naszych; akceptowanie różnic między nami a partnerem.
- brak chęci do kontroli partnera i stosowania szantażu emocjonalnego.
Na koniec wskazuje na umiejętność akceptacji nudy i prozy życia, a także ujemnych cech charakteru partnera, czy tego, że nie zawsze będziemy zrozumiani. Cenne jest skoncentrowanie się na tym co jest, a nie rozpamiętywanie tego co było. Trzeba też pogodzić się ze świadomością, że każdy wybór ma swoje plusy i minusy, z którymi nieraz przyjdzie nam się mierzyć do końca życia.
W społeczeństwie od wieków funkcjonuje model związku, w którym mężczyzna jest starszy od kobiety – historycznie wynikało to z ról społecznych, ekonomicznych i kulturowych. Jednak we współczesnym świecie, gdzie normy dotyczące relacji międzyludzkich ulegają znaczącym zmianom, warto zastanowić się, czy tego typu związki rzeczywiście mają szansę na trwałość i wzajemne spełnienie, czy może są jedynie pozostałością przestarzałych schematów. Odpowiedź nie jest jednoznaczna, bo choć różnica wieku może przynosić pewne wyzwania, to jednocześnie może być źródłem unikalnej dynamiki, która wzbogaca relację. Kluczem nie jest sama dysproporcja wieku, ale to, jak obie strony podchodzą do różnic między nimi i na ile potrafią zbudować wspólną przestrzeń emocjonalną i życiową.
Jednym z najczęściej wymienianych atutów związku, w którym mężczyzna jest starszy od kobiety, jest dojrzałość emocjonalna, jaką może on wnieść do relacji. Wielu mężczyzn w późniejszych latach życia osiąga większą stabilność finansową, pewność siebie i życiową mądrość, co może stanowić oparcie dla partnerki znajdującej się na wcześniejszym etapie rozwoju zawodowego czy osobistego. Z drugiej strony, młodsza kobieta często wnosi do związku energię, świeże spojrzenie na świat i otwartość na nowe doświadczenia, które mogą ożywić starszego partnera. Tego typu wymiana – mądrości za entuzjazm, stabilności za spontaniczność – może stworzyć interesującą równowagę, pod warunkiem że obie strony szanują swoje różnice i nie traktują ich jako źródła nierówności.
Nie bez znaczenia pozostaje jednak kwestia biologiczna. Kobiety i mężczyźni starzeją się w różnym tempie, a różnica wieku może stać się bardziej widoczna z upływem lat. Dla niektórych par nie stanowi to problemu, podczas gdy dla innych może przekształcić się w źródło napięć, szczególnie jeśli chodzi o kwestie związane z posiadaniem dzieci. Młodsza kobieta może w pewnym momencie poczuć presję biologicznego zegara, podczas gdy starszy mężczyzna może nie mieć już ochoty lub możliwości, by zostać ojcem. To jeden z tych tematów, które warto omówić na wczesnym etapie związku, aby uniknąć rozczarowań w przyszłości. Również w sferze intymności różnice w poziomie energii czy potrzebach mogą wymagać wzajemnego zrozumienia i kompromisów.
W kontekście społecznym związki z wyraźną różnicą wieku wciąż bywają postrzegane przez pryzmat stereotypów. Młodsza kobieta bywa niesłusznie posądzana o interesowność, a starszy mężczyzna o chęć kontroli lub strach przed starzeniem się. Chociaż w niektórych przypadkach takie motywacje mogą istnieć, to generalizowanie jest krzywdzące dla tych par, które łączy autentyczne uczucie i wspólne wartości. Ważne, aby partnerzy potrafili odciąć się od opinii innych i skupili na budowaniu relacji, która ma sens dla nich samych, a nie dla otoczenia. W końcu to nie społeczeństwo będzie żyło w tym związku, tylko oni sami.
Kolejnym aspektem wartym rozważenia są cele życiowe i plany na przyszłość. Młodsza kobieta może być na etapie dynamicznego rozwoju kariery, odkrywania świata lub poszukiwania własnej tożsamości, podczas gdy starszy mężczyzna może dążyć do stabilizacji, spokoju i życia w bardziej ustalonym rytmie. Te różnice nie muszą dzielić – mogą się uzupełniać, jeśli obie strony są gotowe na kompromisy i wzajemne wsparcie. Kluczowe jest jednak, aby partnerzy potrafili otwarcie rozmawiać o swoich oczekiwaniach i obawach, zamiast zakładać, że druga osoba automatycznie podziela ich wizję przyszłości. W przeciwnym razie po latach może okazać się, że każdy z nich ciągnie w inną stronę.
Warto też zwrócić uwagę na różnice pokoleniowe, które mogą wpływać na codzienne funkcjonowanie pary. Inne doświadczenia historyczne, odmienne nawyki kulturowe czy nawet różnice w podejściu do technologii mogą czasem prowadzić do nieporozumień. Dla jednych par stanowi to ciekawy temat do rozmów i wzajemnego poznawania się, dla innych może być źródłem frustracji. Wszystko zależy od otwartości obu stron i gotowości do wyjścia poza własną perspektywę. Ciekawość świata partnera, a nie próba jego zmiany, jest tu kluczowym elementem udanej relacji.
W kwestii władzy i decyzyjności w związku różnica wieku może czasem prowadzić do nierównomiernego rozkładu wpływów. Starszy mężczyzna, szczególnie jeśli jest bardziej ustabilizowany finansowo, może nieświadomie dominować w podejmowaniu ważnych decyzji, co z czasem może stać się źródłem resentymentu u młodszej partnerki. Aby uniknąć tej pułapki, warto od początku dbać o równowagę w relacji i upewniać się, że obie strony mają równe prawo głosu. Prawdziwa dojrzałość związku przejawia się nie w tym, kto ma więcej lat, ale w tym, na ile partnerzy potrafią traktować się jak równi sobie ludzie, niezależnie od różnic wieku, doświadczenia czy statusu materialnego.
Długoterminowa perspektywa takiego związku również wymaga przemyślenia. Starszy mężczyzna może wcześniej przejść na emeryturę, zacząć doświadczać problemów zdrowotnych lub po prostu mieć mniej energii do aktywnego życia w wieku, gdy jego partnerka wciąż będzie w pełni sił. Czy obie strony są gotowe na te wyzwania? Czy młodsza kobieta będzie w stanie zapewnić wsparcie, gdy zajdzie taka potrzeba, bez poczucia, że rezygnuje z własnych planów? Czy starszy mężczyzna zaakceptuje fakt, że jego partnerka może w pewnym momencie potrzebować więcej przestrzeni do rozwoju? To trudne pytania, ale im wcześniej zostaną zadane, tym większa szansa, że związek przetrwa próbę czasu.
Wbrew pozorom, nie wszystkie wyzwania w takich związkach dotyczą starszego partnera. Młodsza kobieta również może doświadczać swoistego rodzaju presji – oczekiwania, że będzie bardziej "dorosła" niż jej rówieśniczki, lub że zrezygnuje z pewnych aspektów młodości, aby dostosować się do stylu życia partnera. Ważne, aby obie strony miały przestrzeń na bycie sobą i nie czuły, że muszą grać role narzucone przez różnicę wieku. Związek powinien dawać wolność, a nie ją ograniczać.
Czy więc związek młodszej kobiety ze starszym mężczyzną ma sens? Odpowiedź brzmi: to zależy. Nie od samej różnicy wieku, ale od tego, co obie strony wniosą do relacji i na ile są gotowe pracować nad jej trwałością. Historia zna wiele przykładów takich par, które stworzyły trwałe i szczęśliwe związki, ale też takich, w których różnice okazały się zbyt duże do pokonania. Najważniejsze, aby decyzja o wejściu w taką relację była świadoma, oparta na wzajemnym szacunku i realistycznych oczekiwaniach. W końcu wiek to tylko liczba – prawdziwą miarą związku jest to, co partnerzy są w stanie razem zbudować, niezależnie od metryki.