Samotność jest w dzisiejszych czasach stanem skrajnie niepożądanym dla większości osób, ponieważ specyfika dzisiejszych czasów zdaje się sprzyjać osobom otwartym, towarzyskim i chętnym do dzielenia się swoją prywatnością w sieci. Osoby samotne, nawet jeśli swoją samotność lubią i uważają ją za sprzyjającą codziennemu funkcjonowaniu, siłą rzeczy zaczynają zatem żyć w bolesnym przekonaniu, że jest z nimi coś nie tak, a przecież zupełnie nie musi tak być. Ktoś mógłby jednak trzeźwo zauważyć, że człowiek w swojej naturze jest istotą całkowicie społeczną, a więc odcinanie go od innych ludzi wydaje się zachowaniem z tą naturą sprzecznym, które mogłoby być destruktywne. Tutaj pojawia się jednak jeszcze zagadnienie introwertyzmu, które również jest dosyć złożone, a ludzie bardzo często mają nawyk postrzegania tego tematu w całkowicie błędny sposób. Okazuje się zatem, że problem samotności jest zaskakująco złożony i obejmuje wiele różnych wątków, którym warto się przyjrzeć, by móc przynajmniej spróbować rzetelnie sprawdzić, czy samotność jest dla człowieka stanem sprzyjającym, neutralnym czy szkodliwym.
Czy introwertyk musi być samotnikiem?
Introwertyzm jest typem osobowości, który został odkryty w toku badań socjologicznych przez Carla Gustava Junga. Introwertyk czerpie siłę z wyciszenia i spokoju, a przy tym jest raczej typem uprzejmego słuchacza niż mówcy. Ekstrawertyk ma natomiast tendencję do czerpania siły do życia z kontaktów z ludźmi, więc można śmiało przyznać, że te dwa typy są na dwóch różnych biegunach. Czy introwertyk, będący osobą, która znaczną część życia przeżywa wewnątrz siebie samego, jest niejako skazany na samotność? To jest już zwyczajnie niemiły i krzywdzący stereotyp, ponieważ introwertyk najczęściej nie ma nic przeciwko samotności, ale zdecydowanie nie jest tak, że stawia on ją ponad zaufanych przyjaciół. Warto przy tym nadmienić, że bardzo często wszelkiego rodzaju osoby publiczne są jednocześnie introwertykami, którzy siłę do publicznych wystąpień czerpią po prostu z wyciszenia i stabilizacji, a niekoniecznie z reakcji tłumu na ich słowa i zachowania.
Czy samotność jest stanem szkodliwym?
Wiele osób ma tendencję do pozostawania w totalnej samotności na swoje własne życzenie, ponieważ uznają, że są wtedy w stanie poświęcić się w pełni swoim pasjom i zainteresowaniom, a przy tym czują się zwyczajnie niekomfortowo podczas spotkań w miejscach publicznych. Taki stan nie musi być destruktywny, ale bardzo łatwo może się takim stać. Życie w samotności wymaga bowiem perfekcyjnego wręcz zorganizowania i skupienia się na swoich obowiązkach, by utrzymać pożądany rytm codziennego życia. Warto przy tym nadmienić, że samotność dosyć sprawnie może się obrócić przeciw nam i zacząć nam szkodzić w codziennym życiu. Może się okazać, że stracimy dystans do nas samych, przez co wszelkiego rodzaju żartobliwe zaczepki staną się dla nas znacznie bardziej drażniące niż powinny być. Może być też tak, że samotność nas przytłoczy i sprawi, że nie stanie się ona dla nas umiłowanym stanem wolności, w którym z radością poświęcamy się pasjom, lecz stanem przymusu, w którym nagle możemy już robić cokolwiek, byleby samemu. Warto też zauważyć, że zdolności personalne są takie, jak wszelkie inne i one również zardzewieją, jeśli nie będziemy z nich korzystać, co niechybnie odbije się na naszych kontaktach ze znajomymi.
"Samotność do".
Samotność potrafi być dobrym stanem, który sprzyja kreatywności i dogłębnemu poznaniu samego siebie, ale wiąże się przy tym z komfortem, który część osób bez zastanowienia postawi ponad swoim zdrowiem. Samotność warto utożsamiać z pojęciem wolności, która powinna być jednak wolnością do robienia konkretnych rzeczy, a nie wolnością od ludzi i głośnego życia publicznego. Całkowite odcięcie praktycznie nigdy nie będzie nam sprzyjać: szybko zauważymy, że stajemy się bardziej nerwowi, drażliwi, a przy tym podświadomie będziemy czuć, że to nie jest w porządku i będzie nam głupio w sytuacjach społecznych. Zdrowa samotność potrafi pięknie i kreatywnie ubarwić nam życie, ale nie powinno się z nią przesadzać.
W pewnym momencie życia większość osób zauważa, że nosi w sobie nie tylko doświadczenia, ale również pewnego rodzaju filtry, przez które patrzy na innych ludzi. Te filtry powstają latami — kształtują je dawne związki, pierwsze zakochania, nieszczęśliwe relacje, młodzieńcze oczekiwania, a także niezrealizowane marzenia. Kiedy człowiek przekracza czterdziestkę, często nie jest już świadomy, że wiele z tych filtrów nie ma nic wspólnego z jego teraźniejszymi potrzebami. To, co kiedyś wydawało się oczywiste, konieczne czy atrakcyjne, dziś może nie mieć żadnego znaczenia. Dlatego tak ważne staje się dokonanie pewnego rodzaju mentalnego przeglądu — zatrzymania się i sprawdzenia, czy to, czego się szuka, naprawdę wynika z aktualnych pragnień, czy może wciąż trzyma w ryzach przyzwyczajenie sprzed dwóch dekad.
W świecie, w którym coraz częściej korzysta się z narzędzi takich jak serwis ułatwiający poznawanie ludzi, łatwo zauważyć pewną prawidłowość. Osoby po czterdziestce często przewijają profile automatycznie, oceniając je według schematów, które powstały jeszcze wtedy, gdy miały dwadzieścia lat. Jedni szukają tego samego typu urody, który kiedyś ich przyciągał, inni trzymają się wyobrażeń o „idealnym partnerze”, które przetrwały lata, choć życie już dawno pokazało, że ideały zazwyczaj niewiele mają wspólnego z codziennym szczęściem. Problemy zaczynają się wtedy, gdy te kryteria, tak naprawdę już niepasujące do obecnego etapu życia, prowadzą do frustracji i poczucia, że nie ma z kim rozmawiać, że nikt nie pasuje, że świat relacji jest jakiś „gorszy niż kiedyś”.
Najważniejsze jest zrozumienie, że po czterdziestce zmienia się niemal wszystko — potrzeby emocjonalne, priorytety, styl życia, sposób spędzania wolnego czasu, cele, granice i wizja relacji. W młodości człowiek często kieruje się impulsami, hormonami, spontanicznością. Wtedy atrakcyjność kojarzy się przede wszystkim z wyglądem, z energią, z pewnego rodzaju nieprzewidywalnością. Ale kiedy miną lata, okazuje się, że to nie wygląd trzyma ludzi razem, tylko stabilność, wsparcie, zrozumienie, uważność, ciepło i chęć wzajemnego wysiłku. Mimo to kryteria sprzed lat potrafią działać jak cień, z którego trudno wyjść. Właśnie dlatego mentalny przegląd staje się czymś koniecznym.
Taki przegląd nie polega na tym, by rezygnować ze wszystkiego, czego człowiek pragnie. Chodzi raczej o to, by rozróżnić pragnienia od przyzwyczajeń, wartości od kaprysów, prawdziwe potrzeby od wyobrażeń, które nie mają już nic wspólnego z dorosłą rzeczywistością. To świadoma praca, która pozwala dostrzec, że w wieku czterdziestu lat bardziej liczy się kompatybilność emocjonalna niż wyidealizowane cechy, które kiedyś wydawały się kluczowe.
Kiedy ktoś korzysta z narzędzi umożliwiających kontakt, takich jak internetowa platforma dla singli, zaczyna zauważać, że za każdym profilem stoi prawdziwa osoba — z historią, ranami, sukcesami, słabościami, nadziejami. Ale to dostrzega się dopiero wtedy, gdy przestaje się oceniać ludzi zbyt szybko i schematycznie. Mentalny przegląd kryteriów pomaga zatrzymać się i zapytać: czy oceniam drugą osobę uczciwie? Czy moje oczekiwania mają sens? Czy przypadkiem nie wymagam od kogoś rzeczy, których sam już nie daję, albo które nie mają żadnego znaczenia dla jakości relacji?
Życie po czterdziestce jest życiem po wielu doświadczeniach. W tym wieku rzadko trafia się na ludzi „bez bagażu”, ale często trafia się na ludzi dojrzalszych, bardziej świadomych, spokojniejszych i gotowych do budowania prawdziwego partnerstwa. Tylko trzeba dać im szansę. A trudno dać szansę, jeśli filtr sprzed lat odrzuca profil, bo zdjęcie „nie jest takie, jak powinno”, bo ktoś ma inny styl niż ten, do którego było się przyzwyczajonym, albo bo w opisie pojawia się coś, co 20 lat temu zadziałałoby jako „czerwona flaga”. Tymczasem dorosłe życie wymaga nowych kryteriów — głębszych i bardziej zgodnych z tym, czego człowiek naprawdę potrzebuje.
Warto zastanowić się, dlaczego te dawne kryteria są takie silne. Dzieje się tak, ponieważ człowiek z wiekiem rzadko aktualizuje swoje wyobrażenia o relacjach. To paradoks — dojrzewa emocjonalnie, życiowo, psychicznie, ale jego „wewnętrzne wymagania” pozostają zamrożone na poziomie młodości, gdy relacje były czymś łatwym, lekkim i nie tak odpowiedzialnym. Dopiero kiedy człowiek zaczyna korzystać z narzędzi takich jak platforma do zawierania znajomości w sieci, dociera do niego, że jego oczekiwania są jak stary program, który nie działa na nowym systemie. I tak jak każdy program wymaga aktualizacji, tak samo wymagają jej kryteria wyboru partnera.
Jednym z najważniejszych elementów takiego mentalnego przeglądu jest przyjrzenie się temu, jak postrzega się samego siebie. Często ludzie po czterdziestce mają bardzo surowe wyobrażenie o własnych możliwościach, atrakcyjności i randkowym potencjale — albo zbyt krytyczne, albo zbyt idealistyczne. Jedni uważają, że „mają już za dużo lat, żeby wybierać”, inni myślą, że „skoro tak wiele osiągnęli, to partner też musi spełniać ogrom listy wymagań”. Jedno i drugie jest pułapką. Mentalny przegląd pomaga zauważyć, że warto patrzeć na relacje realistycznie — nie z poziomu kompleksów, ale też nie z poziomu nadmiernych oczekiwań. Realizm nie oznacza rezygnacji z marzeń, tylko dopasowanie marzeń do dorosłego życia.
Kiedy ktoś od wielu lat nie aktualizował swoich kryteriów, często może mieć poczucie, że „nikt nie pasuje”. A to nie jest problem ludzi wokół — to problem ram, w które próbujemy ich wcisnąć. Po czterdziestce priorytety zmieniają się: człowiek zaczyna bardziej cenić spokój niż ekscytację, stabilność bardziej niż chaos, partnerstwo bardziej niż dramaty, wsparcie bardziej niż perfekcję. Jeśli więc wciąż szuka się dawnego „ognistego ideału”, można minąć coś, co naprawdę daje szczęście: zgodność charakterów, ciepło emocjonalne, podobny rytm życia.
Kolejny ważny punkt mentalnego przeglądu dotyczy elastyczności. W młodości człowiek jest bardziej skłonny tworzyć listy wymagań — często absurdalne, czasem dziecinne, czasem wynikające z kultury, mediów, filmów czy presji rówieśniczej. Po czterdziestce wiele takich list okazuje się nieaktualnych. W dorosłym życiu liczy się coś zupełnie innego — czy z tą osobą jest lekko, ciepło i spokojnie. Czy potrafi wesprzeć. Czy można jej zaufać. Czy jest gotowa budować, a nie niszczyć. Te kryteria często nie znajdują się na profilach ani zdjęciach. One wychodzą dopiero w rozmowie. A rozmowa nie nastąpi, jeśli filtr wymagań odrzuci możliwość poznania kogoś już na starcie.
Mentalny przegląd nie polega na rezygnacji z własnych wartości. Wręcz przeciwnie — polega na tym, by je wyraźniej zobaczyć. Często ludzie po czterdziestce odkrywają dopiero teraz, że ważne są nie te cechy, które fascynowały ich w młodości, ale te, których w młodości brakowało: dojrzałość emocjonalna, stabilność, empatia, umiejętność komunikacji, spójność zachowań, poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego. Tych rzeczy nie widać na zdjęciach. Ale można je wyczuć, jeśli da się drugiej osobie szansę, a nie oceni ją wyłącznie przez pryzmat wyglądu czy krótkiego opisu.
Kiedy człowiek przegląda swoje oczekiwania, może zauważyć, jak wiele z nich jest przypadkowych lub przestarzałych. To otwiera drzwi do nowych możliwości. Czasem wystarczy zmienić tylko jedną drobną rzecz — pozwolić sobie zauważyć osoby, których wcześniej się nie brało pod uwagę — aby całkowicie zmienił się świat relacji. W narzędziach takich jak mobilna aplikacja do poznawania partnerów widać to bardzo wyraźnie: kiedy człowiek zmienia swoje filtry, zaczyna widzieć ludzi, których wcześniej niewidzialnie omijał. I często okazuje się, że właśnie tam, gdzie wcześniej nie patrzył, czeka coś wartościowego.
Przegląd mentalny to również praca nad tym, by nie szukać w innych tego, co już dawno przestało istnieć — dawnych emocji, dawnej intensywności, dawnego poczucia, że miłość to ogień i chaos. Po czterdziestce miłość często jest bardziej jak ciepło niż jak płomień. Bardziej jak stałość niż jak burza. Bardziej jak rozmowa niż jak namiętny gest. I właśnie to czyni ją dojrzalszą i trwalszą. Ale żeby móc takiej miłości doświadczyć, trzeba otworzyć się na to, że dojrzałość nie jest kompromisem — jest wartością.
Nie ma nic złego w tym, że człowiek chce kogoś pociągającego, interesującego i inspirującego. Ale warto też sprawdzić, czy to, co kiedyś uważał za pociągające, nadal jest aktualne. Bywa, że ktoś kiedyś fascynował się wyłącznie osobami o określonym typie urody, określonym stylu, określonym sposobie bycia. Po czterdziestce może odkryć, że prawdziwa chemia pojawia się w zupełnie innych miejscach — w rozmowie, w poczuciu humoru, w dojrzałości, w podobnym podejściu do życia.
Kiedy człowiek przeprowadza taki przegląd, łatwiej mu też zauważyć, że nie jest już tą samą osobą, którą był dwadzieścia lat temu. A skoro on się zmienił, to naturalne jest, że zmieniły się również jego potrzeby. Przegląd mentalny jest więc nie tylko analizą kryteriów, ale też aktem samoświadomości — momentem, w którym człowiek mówi sobie szczerze: „Teraz jestem kimś innym, więc mogę inaczej wybierać”.
Mentalny przegląd to nie rewolucja, ale ewolucja. Proces, który prowadzi do tego, że człowiek zaczyna spotykać ludzi pasujących do jego aktualnego życia, a nie do jego dawnych wyobrażeń. To właśnie dzięki temu randki po 40-tce przestają być rozczarowaniem, a stają się przestrzenią, w której można naprawdę odnaleźć coś zgodnego z własnymi wartościami.
Kiedy zwracasz się do swojej drugiej połówki za pomocą zdrobnień, odrobinę się pieszcząc, nie robisz tego dlatego, że (jak twierdzą złośliwi) zapominasz jego / jej imienia. Robisz to dlatego, by budować i umacniać łączącą was więź. Jakkolwiek z początku może wydawać się dziwne zwracanie się w niestandardowy sposób do ukochanej w miejscach publicznych, w pewnej chwili zdajesz sobie sprawę, że zupełnie nie przywiązujesz znaczenia do tego co pomyślą o was inni. Nie widzisz innego sposobu zwracania się do siebie.
Jakkolwiek "Kochanie", "Kotku" czy nawet "Misiaczku" to określenia zupełnie zwyczajne i społecznie akceptowane, to już "Pierożku" "Robaczku" czy "Rybeńko" niosą ze sobą pewne ryzyko narażenia się na śmieszność. A istnieją przecież zdrobnienia jeszcze bardziej odjechane. Nie zapominaj jednak, że każde z nich niesie ze sobą siłę waszego uczucia i jakkolwiek w sytuacjach formalnych należałoby się trochę hamować, wstrzymywać nie należy się w sytuacjach codziennych.
Jeśli uważasz, że wasz związek posiada odpowiednią ilość uczucia, a partner (ka) nie jest zażenowany (a) takim stanem rzeczy, nie warto się ograniczać. W końcu mocny i trwały związek wart jest tych kilku uśmiechów, które wkrótce zamienią się w rozczulenie czy nawet zazdrość. Czułość między partnerami jest tego warta.