Ludzie nieraz zadają sobie pytanie, czy w naszym nowoczesnym, ciągle przyśpieszającym świecie jest miejsce na miłość. Na taką prawdziwą, romantyczną i dozgonną, rodem z filmów, czy dzieł literackich, jakie przeszły do kanonu lektur obowiązkowych. A może pytanie należy sformułować zupełnie inaczej, a mianowicie: „Czy miłość romantyczna istniej?”. Tutaj u niektórych pojawi się nuta niepokoju. Ktoś zapyta: „Ale jak to? Przecież od lat tworzę udany związek oparty na miłości”. Jednak znajdą się i tacy, których życie nieprzyjemnie doświadczyło. Być może kogoś nurtuje kwestia zasadności stwierdzenia, że miłość jest podstawą związku. Rzec można jedno – ten niezwykle subtelny temat można rozpatrywać na wiele sposobów i pewnie każdy z nich zawiera w sobie jakieś akceptowalne szerzej uzasadnienie.


Miłość to nie uczucie, czyli o odnajdywaniu ponadromantycznych powiązań


Miłość jest jedną z podstawowych potrzeb człowieka. Każdy pragnie być akceptowany i – najogólniej rzecz ujmując – dla kogoś ważny. Świadomość, że mamy kogoś, kto zawsze na nas czeka, wspiera oraz stawia na szczycie hierarchii życiowych priorytetów, stanowi motywację do podejmowania działań, a także do pracy nad samym sobą. Dotychczas powstało wiele definicji miłości, tworzonych głównie przez psychologów, filozofów, czy teologów. Choć posiadają one elementy wspólne, żadna nie jest tą – można powiedzieć - powszechnie obowiązującą. Nie ma jednego wytłumaczenia i sprecyzowania całego szeregu zachowań, motywów i odczuć, jakie towarzyszą stanowi określanemu mianem miłości. Zawarte wyżej, nieco kontrowersyjne stwierdzenie „miłość to nie uczucie”, również ma swoje uzasadnienie. Odwołamy się w tym miejscu do słów dra hab. Bartłomieja Dobroczyńskiego, związanego zawodowo z Instytutem Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wskazuje on, że uczucia ze swej definicji są czymś krótkotrwałym. Miłość jego zdaniem jest stanem bliższym woli, aniżeli uczuciu, wymagającym zaistnienia i zaangażowania wielu różnych procesów psychologicznych, przy równoczesnym wspomaganiu ze strony intelektualnej. Można ją porównać do dbania o ogród – potrzeba do tego poświęcenia, czasu, samodyscypliny, powtarzalności pewnych zabiegów, a nawet specjalnego rozkładu zajęć i czasem bolesnych rezygnacji z pewnych rzeczy. Jest to więc coś bardzo złożonego.
Często słyszymy, że między dwojgiem ludźmi musi być chemia. Stwierdzenie to przeniknęło do języka potocznego ze świata nauki. Ktoś na sam widok lub zapach drugiej osoby doznaje euforycznych stanów, przypominających te po zażyciu alkoholu lub środków odurzających. Istnienie takiej „chemii” można nawet sprawdzić za pomocą przyrządów mierzących parametry fizjologiczne – synchronizują się oddechy i rytmy serca. Wszystko to ma podłoże ewolucyjne. Powyższe czynniki wskazują na swego rodzaju seksualno-rozrodcze dopasowanie. Wszystko to często łączy się z niemal bezkrytycznym postrzeganiem partnera i trwa dwa, góra cztery lata. Po tym czasie ktoś nagle orientuje się, że porywająca spontaniczność tak naprawdę jest brakiem chęci życiowej stabilizacji, a uroczy śmiech w rzeczywistości przypomina rechot. Psychologowie uznaliby, że te minione lata były czasem na znalezienie nowych, stabilnych powiązań między osobami, zbudowanie odpowiedniej więzi i wewnętrzne wyrażenie zgodny na „bycie razem”. Związek musi przejść na wyższy poziom, stać się swego rodzaju instytucją. Dwoje ludzi zaczynają łączyć interesy i problemy dnia codziennego – zakup domu lub mieszkania, wybór sprzętów, kredyt, planowanie urlopu itd. Niektóre pary nie wytrzymują tej próby.


Miłość to za mało – tajemnice szczęśliwego związku


Czy sama miłość wystarczy, aby wieść szczęśliwe życie w udanym związku? Danielle B. Grossman, kalifornijska psychoterapeutka specjalizująca się w terapii rodzin oraz par stworzyła długą listę emocjonalnych umiejętności, jakie jej zdaniem są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania związku. Po pierwsze istotne jest rozpoznawanie emocji odczuwanych przez partnera w danej chwili, a także nazywanie i bezpośrednie komunikowanie swoich emocji. Maskowanie, tłumienie w sobie, albo oczekiwanie, że druga osoba odgadnie co nas dręczy, nie jest właściwym działaniem. Tak samo istotne jest radzenie sobie z emocjami w taki sposób, aby nie dopuścić do ich destruktywnego wpływu na partnera. Ciągłe odreagowywanie lub zwracanie się do drugiej osoby bez należnego jej szacunku, jest niedopuszczalne. Tak samo jak nieumiejętność przyjmowania odpowiedzialności na swoje czyny i nieprzepraszanie za nie. Kolejna kwestia to zdolność śmiania się z siebie i spojrzenia na wszystko ze zdrowym dystansem. Niezastąpiona jest też umiejętność przyjmowania słusznej krytyki, bez zaprzeczania, czy stosowania takich taktyk jak obwinianie i zastraszanie. Co jeszcze jest ważne? Dalej amerykańska badaczka wskazuje na następujące aspekty:


- stawianie granic mając na uwadze swoje zdrowie fizyczne i psychiczne
- umiejętność samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie; brak uzależnienia od partnera.
- akceptacja opinii i przekonań partnera, odmiennych od naszych; akceptowanie różnic między nami a partnerem.
- brak chęci do kontroli partnera i stosowania szantażu emocjonalnego.


Na koniec wskazuje na umiejętność akceptacji nudy i prozy życia, a także ujemnych cech charakteru partnera, czy tego, że nie zawsze będziemy zrozumiani. Cenne jest skoncentrowanie się na tym co jest, a nie rozpamiętywanie tego co było. Trzeba też pogodzić się ze świadomością, że każdy wybór ma swoje plusy i minusy, z którymi nieraz przyjdzie nam się mierzyć do końca życia.

Oczekiwania wobec relacji romantycznych są równie złożone, jak sami ludzie, którzy w nie wchodzą. Mężczyźni i kobiety często są przedstawiani jako istoty z różnych planet, różniące się potrzebami, pragnieniami i sposobem komunikacji. Choć istnieją pewne wzorce uwarunkowane biologicznie, kulturowo i społecznie, to jednak nie można zapominać, że każdy człowiek to indywidualność. Wspólne dla większości ludzi – bez względu na płeć – są potrzeby emocjonalne, potrzeba akceptacji, zrozumienia, bezpieczeństwa oraz bliskości. Różnice zaczynają się pojawiać dopiero wtedy, gdy zagłębiamy się w szczegóły, w sposób ich wyrażania i konkretne wyobrażenia, jakie każdy z nas ma o miłości i partnerstwie.

W przypadku kobiet, relacja oparta na emocjonalnym bezpieczeństwie często wysuwa się na pierwszy plan. Kobiety chcą czuć, że są ważne, że partner ich słucha i bierze pod uwagę ich emocje. Nie chodzi jedynie o empatię rozumianą jako współczucie, ale o autentyczne zaangażowanie w świat drugiego człowieka. Kobieta szuka relacji, w której może się otworzyć bez obawy przed oceną. Ważne jest dla niej, by partner nie bagatelizował jej uczuć, nie unikał tematów trudnych i nie zamykał się w milczeniu, gdy pojawiają się problemy.

Mężczyźni z kolei częściej, choć nie zawsze, cenią sobie relacje, w których są doceniani za swoje działania i wysiłek. Mężczyzna, który nie czuje się potrzebny, który nie słyszy, że jego obecność robi różnicę, może zacząć się wycofywać. W wielu przypadkach to właśnie poczucie bycia "niezastąpionym", bycia "bohaterem" w oczach partnerki, dodaje mężczyźnie skrzydeł. Nie chodzi o to, by ciągle go chwalić, lecz o to, by partnerka dostrzegała i szanowała jego intencje, nawet jeśli nie wszystko zawsze wychodzi perfekcyjnie.

Jednak wbrew popularnym stereotypom, zarówno kobiety, jak i mężczyźni potrzebują czułości, zrozumienia i stabilności. Często powtarza się błędne przekonanie, że kobiety szukają romantyzmu, a mężczyźni seksualnej bliskości. W rzeczywistości obie płcie pragną intymności – fizycznej, emocjonalnej i duchowej. Różni się jedynie sposób, w jaki ta potrzeba bywa komunikowana. Kobieta może szukać bliskości poprzez rozmowę, dzielenie się przeżyciami, wspólne chwile ciszy. Mężczyzna natomiast może wyrażać swoje przywiązanie poprzez działanie – naprawienie czegoś, zapewnienie komfortu, inicjatywę w organizowaniu wspólnego czasu.

Na głębszym poziomie zarówno kobiety, jak i mężczyźni pragną być kochani nie za to, co robią, ale za to, kim są. Często to właśnie lęk przed odrzuceniem powoduje, że ludzie przybierają maski, udają silniejszych, spokojniejszych, bardziej opanowanych, niż są w rzeczywistości. Kobieta może ukrywać swoje emocje, bo nie chce być nazwana „zbyt emocjonalną”. Mężczyzna może nie mówić o swoich lękach, bo boi się, że zostanie uznany za słabego. A przecież autentyczność w relacji to podstawa budowania głębokiego zaufania. Tam, gdzie jest miejsce na prawdę o sobie – także tę nieidealną – zaczyna się prawdziwa bliskość.

Kolejną istotną wartością, którą obie strony relacji bardzo cenią, jest lojalność. Współczesny świat, pełen bodźców i możliwości, często promuje podejście konsumpcyjne – również w relacjach. Jednak głęboko w środku ludzie nadal pragną partnera, na którym można polegać. Kobieta chce wiedzieć, że nawet jeśli się pokłócą, to on nie odejdzie. Mężczyzna chce mieć pewność, że w trudnych chwilach ona nie będzie szukała rozwiązania na zewnątrz, ale zostanie i razem będą szukać wyjścia. Lojalność nie oznacza braku kryzysów, lecz gotowość do ich wspólnego przeżywania i przezwyciężania.

Nie mniej ważna jest wspólnota wartości. Choć fascynacja może zrodzić się z przeciwieństw, to trwałość związku opiera się najczęściej na podobieństwach w tym, co naprawdę ważne. Wspólne podejście do życia, do rodziny, do finansów, do wychowywania dzieci czy spędzania wolnego czasu – to wszystko wpływa na długofalową harmonię w relacji. Kobieta i mężczyzna, którzy mają podobne cele życiowe, łatwiej się wspierają i rozumieją. Różnice w stylu bycia mogą być ciekawe i stymulujące, ale to właśnie głębsze wartości tworzą fundament, na którym można budować.

Ważną potrzebą kobiet w relacjach jest także poczucie, że partner rozumie znaczenie emocjonalnego klimatu w związku. Niewypowiedziane słowa, gesty, ton głosu – to wszystko dla wielu kobiet ma ogromne znaczenie. Brak wrażliwości na te niuanse może powodować uczucie niezrozumienia i samotności. Mężczyźni z kolei często chcieliby, aby ich partnerki były bardziej konkretne w komunikowaniu potrzeb i nie oczekiwały domyślności. To zderzenie dwóch sposobów odbierania świata może prowadzić do frustracji, ale też – przy odpowiednim podejściu – do pogłębienia wzajemnego zrozumienia.

Zarówno kobiety, jak i mężczyźni chcą się rozwijać w relacji. Szukają partnera, który będzie inspirował, nie blokował. Kobieta pragnie, by mężczyzna nie umniejszał jej ambicji, pasji, marzeń. Mężczyzna chce, by partnerka wierzyła w jego potencjał i nie podcinała skrzydeł, gdy podejmuje wyzwania. W zdrowej relacji rozwój jednego nie zagraża drugiemu, lecz wręcz przeciwnie – wzmacnia go. Taka dynamika tworzy atmosferę wzajemnego wsparcia, gdzie każdy może być sobą i jednocześnie stawać się kimś lepszym.

Nie sposób nie wspomnieć o seksualności, która odgrywa istotną rolę w relacjach. Choć powszechnie uznaje się, że mężczyźni bardziej koncentrują się na seksie, wiele kobiet także przywiązuje do tej sfery duże znaczenie – tyle że oczekują w niej czegoś więcej niż fizycznego aktu. Bliskość seksualna dla wielu kobiet staje się pełna dopiero wtedy, gdy poprzedza ją emocjonalne zbliżenie. Mężczyźni często postrzegają seks jako sposób na wyrażenie miłości i przynależności, podczas gdy kobiety oczekują, że będzie on zwieńczeniem relacyjnej głębi. Te różnice nie są jednak nie do pogodzenia. Przeciwnie – mogą stanowić przestrzeń do wzajemnego odkrywania i pogłębiania więzi.

Równie ważne jak bliskość i rozwój, jest dla obu stron poczucie humoru i lekkość bycia razem. Kobiety często doceniają, gdy mężczyzna potrafi rozładować napięcie żartem, gdy nie bierze wszystkiego zbyt poważnie. Mężczyźni z kolei często czują się przy kobiecie swobodnie, jeśli ta nie ocenia ich zbyt surowo, nie analizuje nadmiernie każdego słowa, lecz potrafi się po prostu cieszyć chwilą. Wspólny śmiech buduje mosty, zbliża i sprawia, że nawet trudne chwile stają się łatwiejsze do zniesienia.

Nie można pominąć również potrzeby autonomii. Zdrowa relacja nie opiera się na zależności, lecz na wzajemnym wyborze. Kobieta nie chce być „własnością” mężczyzny, a mężczyzna nie chce być kontrolowany i ograniczany. Związek staje się dojrzały wtedy, gdy obie strony czują, że mogą być sobą, mają przestrzeń do własnych pasji i życia poza relacją, a jednocześnie wybierają siebie każdego dnia na nowo. Przestrzeń osobista i wolność nie są zagrożeniem dla bliskości – wręcz przeciwnie, są jej warunkiem.

W relacjach często pojawia się również potrzeba rytuałów codzienności. Niewielkie gesty – przytulenie na dzień dobry, wspólna kawa, słowa otuchy po ciężkim dniu – są tym, co buduje poczucie bezpieczeństwa i głębokiego związania. Kobiety pragną czułości w drobnych sprawach, mężczyźni z kolei często czują się kochani, gdy partnerka dostrzega ich codzienny trud i odpowiada na niego z troską. Relacja to nie wielkie deklaracje, lecz codzienna obecność i zaangażowanie.

Na koniec warto podkreślić, że zarówno kobiety, jak i mężczyźni szukają w relacji tego samego: autentycznego spotkania. Tego momentu, gdy spojrzą sobie w oczy i poczują, że nie muszą niczego udawać. Tego stanu, w którym wiedzą, że są akceptowani tacy, jacy są – ze swoimi lękami, historią, pragnieniami i niedoskonałościami. Miłość nie jest grą o władzę ani strategią przetrwania. Jest drogą, na której uczymy się być dla siebie nawzajem lustrem, wsparciem, wyzwaniem i ukojeniem. Bez względu na płeć – wszyscy tego właśnie szukamy.

Wielu mężczyzn na myśl o randce zaczyna nerwowo sprawdzać stan portfela. Utarło się bowiem, że randka musi kosztować i to słono. A przecież nie jest to prawdą - kreatywne pomysły mogą być całkiem tanie, lub wręcz darmowe. Jeśli więc dotychczas "randką" nazywałeś kino i kolację, czas zmienić nastawienie.


Spacer może być doskonałą randką. Ważne, by pogoda dopisała (choć deszcz też może być romantyczny, to jednak spacer w deszczu nie nadaje się na pierwszą randkę). Spacerowanie po parku, czy to w promieniach słońca, czy wśród opadających liści, wspólne siedzenie na ławce, karmienie kaczek bułką to świetna okazja do rozmów i okazywania sobie czułości. Można się przecież trzymać za ręce czy obejmować.


Inną odmianą spaceru może być wypad na grzyby lub piesza wycieczka. Wystarczy odrobinę wychylić nos z miasta, by znaleźć się na łonie przyrody i wędrować, choćby i w siną dal. Oczywiście przydadzą się jakieś kanapki na drogę, coś do picia... i tutaj przechodzimy do naszego kolejnego pomysłu.


Piknik to niezwykle romantyczna okoliczność. Wystarczy jakiś koc (lub obrus), prowiant, cos do picia i piękne okoliczności przyrody (i niepowtarzalnej), by miło spędzić czas z wybranką serca. Kobiety docenią taką inicjatywę, a jest to jeden z mniej kosztownych posiłków, jaki możesz jej podarować. A skoro już o posiłkach mówimy...


Wspólne gotowanie to okazja do zabaw, często zmysłowych, ale także do sprawdzenia, jak radzicie sobie w duecie, dowiedzenia się czegoś o sobie nawzajem i poznania się. To także szansa na to, by przy okazji kolacji spędzić ze sobą więcej czasu (i inaczej) niż tylko przy stole. Mężczyzna ma także możliwość, by wykazać się przed wybranką umiejętnościami kulinarnymi, a te nie są bez znaczenia.


Dobrze, ale skoro byliśmy już przy spacerach, które najlepiej sprawdzają się latem, może coś, co można wspólnie robić zimą? Tutaj do wyboru są przynajmniej trzy rzeczy. Wspólne lepienie bałwana czy jazda na sankach pozwoli Wam zbliżyć się do siebie, nawiązując jednocześnie do przyjemnych wspomnień z dzieciństwa. Z bardziej dorosłych rozrywek mamy tu jazdę na łyżwach - koszt wejścia na lodowisko nie jest przesadnie wysoki (często mniejszy niż koszt biletów do kina).


A na każdą pogodę (czyli raczej na niepogodę), zawsze pozostaje tak zwany "window shopping", czyli oglądanie wystaw, mierzenie ciuchów (rewia mody w sklepowej przymierzalni), spacery po galerii handlowej, czy wycieczka do IKEA, która pozwoli pomarzyć o wspólnym urządzaniu domu. Jeśli uważasz, że to głupie, musisz wiedzieć, że w ten sposób także dużo się o sobie dowiadujecie - poznajecie swoje gusta.


Nie ograniczajcie się więc do oklepanych (i kosztownych) tradycyjnych randek. Spędzajcie czas ze sobą w różnych miejscach i okolicznościach. I pamiętajcie, że w czasie randki liczy się osoba, z którą na niej jesteś, nie zaś otoczenie.