Byłaś na wakacjach swoich marzeń. Poznałaś na nich faceta swoich marzeń. Wszystko brzmi jak totalne marzenia no oprócz.... tych tysięcy kilometrów które was dzielą. Zanim zdecydujesz się wejść w związek na odległość, pozwól przedstawić ci kilka zimnych faktów, która powinnaś wiedzieć.
Twoja najlepsza koleżanka - samotność
No tak, wszystkie twoje kumpele spędzają ten weekend ze swoimi partnerami. Basia pojechała łowić ryby z Robertem chociaż ich nie znosi, a za to Iwonkę wziął Paweł na romantyczny wypad w góry. Do kogo by tu jeszcze zadzwonić... Marzenka? Nie, je obiad u rodziny Tomka... Może Ola? Biedaczynka się rozchorowała i postanowiła siedzieć z Sebastianem i oglądać Netflixa cały weekend. A ty co robisz? Kolejny samotny wypad na zakupy, czy może do klubu? Ale pamiętaj, nie tańcz z nikim tam poznanym, po przecież zobowiązałaś się do wierności swojemu kochanie zza granicy...
Kiedy to ja ostatnio uprawiałam seks?
To pytanie będziesz zadawać sobie bardzo często. I odpowiedź na to będzie zawsze taka sama. Za dawno temu. No ale co poradzisz, faceta w samolot możesz co najwyżej wsadzić.
Przytulasy - nie dla ciebie
Stresujący dzień w pracy, jednak twoje bubu nie ma przy sobie telefonu i nie może odebrać? Spokojnie, nikt też cię nie przytuli, ani nie nakarmi. No chyba, że masz jakieś zwierzątka domowe, które mogą ci to zastąpić
Ryzyk fizyk ale może się to opłacić
Powiem ci to prosto szczerze. Związki na odległość są wyjątkowo okrutnie okropne. Jeśli jednak znalazłaś tego kogoś, kto sprawia, że czujesz się lepiej, a starość nie wydaje ci się taka straszna - zainwestuj w to troche czasu. Może się to okazać totalną porażką/przygodą twojego życia albo partnerem na długie lata. Kto nie ryzykuje nie wygrywa.
Kiedy wchodzimy w związek, zwykle kieruje nami silne uczucie, potrzeba bliskości i chęć bycia z drugą osobą. W pierwszych tygodniach czy miesiącach zakochanie potrafi całkowicie zdominować nasze myśli, sprawiając, że trudno odróżnić, co jest zdrowym przywiązaniem, a co może prowadzić do niebezpiecznej zależności. Miłość i uzależnienie emocjonalne bywają do siebie podobne, bo obie te siły sprawiają, że koncentrujemy się na drugiej osobie i nadajemy jej szczególne znaczenie w naszym życiu. Różnica polega jednak na tym, że miłość daje przestrzeń, rozwija i buduje, podczas gdy uzależnienie emocjonalne ogranicza, zabiera wolność i stopniowo niszczy. Granica między nimi nie zawsze jest łatwa do uchwycenia, ale jej rozpoznanie bywa kluczowe dla naszego dobrostanu psychicznego i jakości relacji.
Miłość jest uczuciem, które łączy się z wolnością wyboru i wzajemnym szacunkiem. To decyzja, by być z drugą osobą nie dlatego, że musimy, ale dlatego, że chcemy. W zdrowym związku partnerzy potrafią cieszyć się sobą nawzajem, a jednocześnie zachowują swoje pasje, przyjaźnie i przestrzeń osobistą. Miłość sprzyja rozwojowi, dodaje energii, wzmacnia poczucie własnej wartości. Czujemy, że przy drugiej osobie możemy być sobą, a nie że musimy odgrywać rolę, aby zasłużyć na uczucie. Uzależnienie emocjonalne z kolei rodzi się wtedy, gdy partner staje się jedynym źródłem poczucia bezpieczeństwa i sensu życia. Zamiast cieszyć się obecnością drugiej osoby, zaczynamy odczuwać lęk przed jej utratą, a ten lęk kieruje naszymi zachowaniami. To, co z pozoru wygląda jak ogromna miłość, w rzeczywistości może być desperacką próbą uniknięcia samotności.
Psychologia uzależnień emocjonalnych pokazuje, że ich źródłem często jest brak stabilnych więzi w dzieciństwie. Osoby, które nie otrzymały wystarczającej uwagi, akceptacji czy ciepła od rodziców, mogą w dorosłym życiu szukać w partnerze substytutu tego, czego kiedyś im brakowało. Wtedy relacja nie jest budowana na wzajemności, ale na nieustannej próbie wypełnienia pustki. Partner staje się kimś w rodzaju leku – daje chwilową ulgę, ale powoduje też coraz większe uzależnienie. Tak jak w przypadku innych uzależnień, potrzeba bycia z tą osobą staje się silniejsza niż zdrowy rozsądek. Nawet jeśli związek przynosi cierpienie, lęk i frustrację, trudno go zakończyć, bo wizja życia w samotności wydaje się nie do zniesienia.
Jednym z sygnałów, że związek zbliża się bardziej do uzależnienia niż miłości, jest poczucie, że bez drugiej osoby nie jesteśmy nic warci. W miłości czujemy się pełni i spełnieni, ale też wiemy, że nasza wartość nie zależy wyłącznie od partnera. W uzależnieniu emocjonalnym każda krytyka, każdy sygnał dystansu urasta do rangi katastrofy. Osoba uzależniona ma poczucie, że jej życie straci sens, jeśli zostanie odrzucona. Zamiast budować wspólną drogę, koncentruje się na utrzymaniu relacji za wszelką cenę, nawet kosztem własnych potrzeb, zdrowia psychicznego czy granic. Wtedy partnerstwo zamienia się w niezdrową zależność, w której jedna osoba traci siebie, byle tylko zatrzymać drugą.
Warto też zwrócić uwagę na dynamikę zachowań w takim związku. Miłość opiera się na równowadze dawania i brania – partnerzy wspierają się nawzajem, słuchają się i dbają o siebie. Uzależnienie emocjonalne powoduje przesunięcie tej równowagi. Jedna ze stron zaczyna poświęcać się ponad miarę, rezygnować z własnych planów i potrzeb, podczas gdy druga osoba może przyjmować taką postawę jako coś oczywistego. Z czasem pojawia się coraz więcej frustracji, bo brak wzajemności rodzi poczucie niesprawiedliwości i cierpienia. Taki układ często prowadzi do manipulacji, szantażu emocjonalnego, a nawet przemocy psychicznej, ponieważ osoba uzależniona staje się podatna na kontrolę i podporządkowanie.
Granica między miłością a uzależnieniem emocjonalnym bywa szczególnie trudna do uchwycenia w kulturze, która gloryfikuje romantyczne gesty i poświęcenie. Filmy, książki czy piosenki często pokazują miłość jako stan, w którym „nie można żyć bez drugiej osoby”, „świat traci sens bez niej” czy „tylko ona daje szczęście”. Takie narracje mogą sprawić, że uzależnienie emocjonalne zaczyna wyglądać jak idealny związek, podczas gdy w rzeczywistości prowadzi do cierpienia. Psychologia relacji uczy, że prawdziwa miłość nie polega na zatraceniu siebie, ale na tworzeniu wspólnej przestrzeni, w której dwie osoby mogą się rozwijać i wzajemnie wspierać. W uzależnieniu natomiast tracimy tę perspektywę i zaczynamy definiować siebie wyłącznie przez pryzmat partnera.
Nie można też pominąć roli lęku przed samotnością, który u wielu osób jest na tyle silny, że skłania do trwania w toksycznych relacjach. W zdrowej miłości samotność nie jest zagrożeniem, bo wiemy, że nawet bez partnera potrafimy zadbać o swoje życie. W uzależnieniu emocjonalnym sama myśl o rozstaniu wywołuje panikę i poczucie pustki. To sprawia, że osoba uzależniona podejmuje działania, które mają na celu tylko jedno – zatrzymanie partnera. Mogą to być obietnice, że się zmieni, rezygnacja z własnych potrzeb, a czasem nawet próby manipulacji czy wzbudzania poczucia winy. W efekcie relacja staje się coraz bardziej dusząca, zamiast dawać poczucie szczęścia.
Warto zauważyć, że uzależnienie emocjonalne nie zawsze dotyczy tylko jednej strony. Zdarza się, że oboje partnerzy wchodzą w podobną dynamikę, tworząc związek oparty na wspólnej zależności. Wtedy trudno mówić o zdrowej miłości, bo obie osoby bardziej koncentrują się na utrzymaniu więzi niż na jej jakości. Taki układ często bywa burzliwy – pełen namiętności, ale też kłótni, dramatów i nieustannych rozstań oraz powrotów. Z zewnątrz może wyglądać jak wielka miłość, w rzeczywistości jest jednak mechanizmem, który utrzymuje dwie osoby w stanie emocjonalnego chaosu.
Psychologia podkreśla, że rozpoznanie granicy między miłością a uzależnieniem emocjonalnym wymaga autorefleksji. Warto zadać sobie pytanie: czy czuję się sobą w tym związku? Czy mogę rozwijać swoje pasje, spotykać się z przyjaciółmi, podejmować decyzje niezależnie od partnera? Czy moja wartość zależy od tego, co on o mnie myśli? Jeśli odpowiedzi skłaniają się ku temu, że nasze życie kręci się wyłącznie wokół drugiej osoby, to znak, że wpadamy w pułapkę uzależnienia. Świadomość tego jest pierwszym krokiem do zmiany, choć często bardzo trudnym, bo wymaga zmierzenia się z własnym lękiem przed stratą.
Miłość to uczucie, które rozwija się i dojrzewa wraz z partnerami. Początkowe zauroczenie i euforia ustępują miejsca głębszej więzi, opartej na zaufaniu i wzajemnym szacunku. Uzależnienie emocjonalne natomiast zatrzymuje nas w fazie intensywnego lęku i potrzeby, nie pozwalając zbudować stabilnej relacji. Dlatego tak ważne jest, by nauczyć się rozpoznawać różnice między tymi dwoma stanami. Tylko wtedy możemy świadomie budować związki, które będą dla nas źródłem wsparcia i radości, a nie udręki i zależności. Świadomość własnych emocji, odwaga do mówienia o swoich potrzebach i gotowość do pracy nad sobą są kluczowe, by miłość nie zamieniła się w pułapkę.
Rozstanie bywa zawsze wydarzeniem traumatycznym zarówno dla jednej, jak i drugiej strony. W gorszej sytuacji znajduje się jednak porzucony/ porzucona. Jak sobie radzić w takiej sytuacji? Co zrobić, by znów po jakimś czasie uwierzyć w siebie i miłość?
Czas leczy rany.
Czas leczy rany i pozwala z perspektywy spojrzeć na wiele rzeczy. To prawda stara jak świat. Warto przeżyć okres żałoby po utracie ważnej dla nas relacji. Powinien być to okres samoakceptacji , osobistego rozwoju, zrozumienia, dlaczego związek się rozpadł. Wina zazwyczaj leży po dwóch stronach, choć zapewne nie w równym stopniu. Czasami brak uważności, zbytnie skupienie na sobie może być przyczyną rozpadu relacji.
Rozmowa dobra na wszystko.
Rozmowa bywa oczyszczająca, pozwala zrozumieć i wyjaśnić rozstanie. Ważne, by rozmówcy pohamowali emocje i szczerze opowiedzieli o tym, co czują. Taka sytuacja jest możliwa, choć wymaga dojrzałości byłych partnerów. Wzajemne oskarżenia mogą pogorszyć sytuację. Jeśli relacja jest definitywnie zakończona dobrze jest porozmawiać o tym, co się stałe. Utrzymanie pozytywnych relacji z byłym partnerem świadczy o nas dobrze.
Otaczaj się ludźmi.
Samotność nie sprzyja opanowaniu smutku po rozstaniu. Psychologowie podkreślają, że zachować równowagę pozwalają inni ludzie – przyjaciele, rodzice, znajomi. Spędzanie czasu z życzliwi osobami to antidotum na trudy codzienności. Być może w grupie przyjaciół znajdzie się ktoś bliski, z kim będzie można stworzyć nową relację.
Spędzaj czas aktywnie.
Osoba mająca pasje i zainteresowania, skoncentrowana na pracy szybciej dojdzie do siebie po rozstaniu. To niezwykle istotne, by zapomnieć o traumatycznych sytuacjach.