Negatywne przekonania o sobie mogą być jak ciężar, który ogranicza nasz rozwój, utrudnia podejmowanie decyzji i obniża poczucie własnej wartości. Często są one efektem doświadczeń z przeszłości, krytycznych opinii innych ludzi lub naszych własnych interpretacji porażek. Mogą prowadzić do wewnętrznego dialogu, który podważa naszą pewność siebie i powoduje, że skupiamy się na swoich słabościach, zamiast dostrzegać mocne strony. Uwolnienie się od tych przekonań wymaga pracy nad sobą, ale możliwe jest odzyskanie pewności siebie poprzez świadomą zmianę myślenia i podejścia do siebie samego.
Pierwszym krokiem na drodze do zmiany jest uświadomienie sobie, jakie negatywne przekonania przechowujesz w swoim umyśle. Często są to myśli takie jak „nie jestem wystarczająco dobry”, „nie zasługuję na sukces” lub „zawsze zawodzę”. Mogą być subtelne, ale wpływają na Twoje decyzje, relacje i sposób postrzegania świata. Ważne jest, aby te przekonania rozpoznać i zapisać. Zadaj sobie pytanie, skąd się wzięły. Czy to wynik jakiegoś konkretnego doświadczenia, czy może ktoś w Twoim życiu regularnie Cię krytykował? Uświadomienie sobie źródeł tych przekonań pozwala zrozumieć, że są one tylko jednym z punktów widzenia, a nie obiektywną prawdą.
Kolejnym etapem jest zakwestionowanie tych przekonań. Zamiast traktować je jako absolutną prawdę, spróbuj spojrzeć na nie z dystansu. Czy naprawdę zawsze zawodzisz? Czy brak sukcesu w jednej dziedzinie oznacza, że nie możesz być dobry w czymś innym? Kluczem jest zastąpienie negatywnych myśli bardziej realistycznymi i wspierającymi stwierdzeniami. Na przykład zamiast „nigdy mi się nie uda”, możesz powiedzieć sobie: „Mogę nauczyć się na błędach i spróbować ponownie”. Taka zmiana wymaga praktyki, ale z czasem nowy sposób myślenia stanie się bardziej naturalny.
Ważnym aspektem odzyskiwania pewności siebie jest skupienie się na swoich mocnych stronach. Zamiast koncentrować się na tym, co Ci nie wychodzi, zastanów się, w czym jesteś dobry. Spisz swoje osiągnięcia, nawet te małe, i przypomnij sobie chwile, w których czułeś się kompetentny i doceniany. Świadomość własnych zalet pomaga budować pozytywny obraz siebie i wzmacnia poczucie własnej wartości. Każdy z nas ma coś, co robi dobrze – odnalezienie tych umiejętności i ich rozwijanie to klucz do odbudowania wiary w siebie.
Równie istotne jest, aby być dla siebie wyrozumiałym. Negatywne przekonania często wynikają z surowego osądzania samego siebie. Przestań traktować swoje błędy jak dowód na to, że jesteś niekompetentny. Zamiast tego potraktuj je jako okazje do nauki. Kiedy popełnisz błąd, zadaj sobie pytanie: „Czego mogę się nauczyć z tej sytuacji?”. To podejście pozwala przekształcić porażki w doświadczenia wzbogacające, które przyczyniają się do rozwoju.
Nieocenioną pomocą w odzyskiwaniu pewności siebie jest otoczenie się wspierającymi ludźmi. Często negatywne przekonania o sobie są wzmacniane przez krytyczne opinie otoczenia. Warto budować relacje z osobami, które wierzą w Ciebie, doceniają Twoje talenty i motywują do działania. Rozmowa z kimś, kto Cię wspiera, może być nieocenionym wsparciem w chwilach zwątpienia. Jednocześnie staraj się unikać tych, którzy nieustannie Cię krytykują lub podważają Twoje osiągnięcia.
Ważne jest również działanie, nawet jeśli na początku może to wydawać się trudne. Negatywne przekonania często prowadzą do paraliżu i unikania ryzyka. Aby je przezwyciężyć, musisz zacząć działać mimo lęków. Małe kroki są kluczowe – zacznij od drobnych wyzwań, które stopniowo pozwolą Ci budować pewność siebie. Każdy sukces, nawet najmniejszy, wzmacnia wiarę w siebie i pokazuje, że jesteś zdolny do pokonywania trudności.
Regularne praktykowanie wdzięczności również może pomóc w uwolnieniu się od negatywnych przekonań. Codziennie zapisuj trzy rzeczy, za które jesteś wdzięczny – mogą to być osiągnięcia, dobre relacje czy pozytywne cechy, które w sobie dostrzegasz. Skupianie się na tym, co pozytywne, pozwala zmienić perspektywę i zauważyć, jak wiele dobrego już masz w swoim życiu.
Odzyskanie pewności siebie to proces, który wymaga czasu i konsekwencji. Kluczem jest świadomość, że negatywne przekonania o sobie nie są trwałe i mogą zostać zmienione. Przez pracę nad swoim myśleniem, rozwijanie mocnych stron, otaczanie się wsparciem i podejmowanie działań możesz krok po kroku uwolnić się od ograniczeń i zbudować trwałe poczucie własnej wartości. Pewność siebie to nie tylko umiejętność dostrzegania swoich zalet, ale również akceptacja swoich niedoskonałości i wiara, że mimo nich jesteś w stanie osiągnąć wszystko, czego pragniesz.
W dzisiejszym społeczeństwie spotykamy dwie grupy osób: zdecydowanych singli, którzy samodzielnie podjęli decyzję o samotności i zamknęli się na możliwość znalezienia miłości oraz osoby, które nadmiernie skupiają się na fakcie braku posiadania partnera. Oba podejścia są złe, ponieważ zmniejszają nasze szanse na poznanie kogoś wyjątkowego. Pierwsza postawa sprawia, że odrzucamy możliwości, jakie daje nam świat, przez co możemy zrezygnować z rozpoczęcia relacji z osobą, która mogłaby stać się dla nas kimś wyjątkowym. Z drugiej strony nadmierne szukanie miłości niestety przynosi nam odwrotne skutki i sprawia, że jej znalezienie jest jeszcze trudniejsze. Nie warto na siłę starać się wejść w związek z drugą osobą, tylko po to, by nie być samotnym. Nie przyniesie nam to żadnych korzyści, a co najgorsze na koniec może sprawić wiele bólu osobie, z którą się związaliśmy. Warto podchodzić z rozsądkiem, jeśli chodzi o relacje międzyludzkie, ponieważ jest to najtrudniejszy element naszego życia i trzeba o niego dbać.
Nazywane inaczej w psychologii “wysokoreaktywnymi”, nie mają lekkiego życia. Od najmłodszych lat podatne na krytykę, zwłaszcza niesprawiedliwą i ze strony osób najbliższych, szczególnie autorytetów, jak rodzice, nauczyciele, katecheci. Osoby wysokowrażliwe są w społeczeństwie cenione za niektóre cechy charakteru, jak prostolinijność, brak skłonności do nieuczciwości, chęć niesienia pomocy innym, pracowitość i zgodne usposobienie. Zajmują raczej stanowiska w typowo kobiecych zawodach, w których coraz więcej jest dziś mężczyzn: bywają psychologami, terapeutami, pracownikami socjalnymi, choć tutaj muszą jednocześnie wykazać się odpornością, której mają na starcie mniej niż reszta populacji. Nadwrażliwcy, bo tak ich niesłusznie negatywnie nazywano, to tacy trochę poeci, sporo wśród nich artystów, romantycy, uczuciowcy, przedkładający świat wnętrza nad zewnętrzny, wspólny świat zainteresowań ludzi, z którymi żyją. W epoce romantyzmu tworzyli kulturę autentyzmu, szczerości uczuć, bywali traktowani niesprawiedliwie za swoją sublimację duchową, uczucia wyższe, altruizm, niekiedy posunięty aż do granic normalności psychologicznej. Często bywali działaczami społecznymi, dla których liczył się bardziej człowiek w potrzebie, niż oni sami czy rodzina, z której pochodzili. Nie sposób dla nich przejść było obok widomej krzywdy ludzkiej. Nigdy nie realizowali siebie wbrew moralności, a sumienie u nich bywa wyjątkowo wrażliwe. Stale rozmyślając nad sensem istnienia, wahają się przed podjęciem decyzji, nawet w prostych sprawach, bacząc, czy nie czynią czegoś złego, niestosownego czy nieprzyzwoitego. Zwracają uwagę na opinię otoczenia, nie są samodzielni w samoocenie, która zależy nie tylko od obiektywnej wartości tego, co robią, ale przede wszystkim zgodności z etosem, etyką, wartościami, które uznają za najważniejsze. Nie muszą to być dodajmy wartości ogólnie uznawane w danej epoce w narodzie - często zmuszeni są jako non-konformiści “płynąć pod prąd”, stawiać bierny opór, nie są bowiem oportunistami, którzy by zmieniali poglądy stosownie do wskaźników polityki bieżącej. W tym sensie wierni temu, co wynieśli z domu, szkoły, studiów, Kościoła, nie mają łatwo. Raczej są postrzegani niekiedy jako “sztywni”, nie łapią bowiem każdej okazji, by zarobić, nie chcą pchać się w życiu na pierwsze miejsca i przepychać łokciami w drodze do celu.
Potrafią cierpliwie czekać, na przykład na właściwego partnera, a kiedy ten się nie zjawi, raczej wybierają samotność albo niemodną dziś drogę w stanie duchownym niż wiązanie się z pierwszą lepszą osobą. Są ostrożne w relacjach, które postrzegają nie jako krótkoterminowe lokaty, ale projekty na całe życie, długoletnie przyjaźnie w tej grupie są na porządku dziennym. Niemniej bywają w nich ukryte pokłady nieprzepracowanych emocji, pretensji i żalów, poczucia krzywdy, które maskują ciągłym dobrym samopoczuciem, nieśmiałym humorem i nastawieniem bardziej na słuchanie niż wyrażanie siebie i swoich poglądów. Nie prowokują nigdy kłótni, w których chcieliby postawić na swoim, za wszelką cenę “zniszczyć” przeciwnika, bowiem są zdania, że z każdym prawie da się dojść do porozumienia. Pośród wrażliwości bardzo ważne miejsce zajmuje obok wspomnianej sztuki także cały świat natury, roślin i zwierząt, którymi lubią się otaczać, gdy czują samotność, pustkę czy chcą wypocząć od zbyt zawiłych relacji. Wrażliwość dotyczy także sfery duchowej, stąd często spędzają czas na rozmyślaniach, częściej można ich spotkać w kościele, nawet w środku na samotnej modlitwie, w pustej świątyni, bowiem cenią kontakt także z sobą i przedmiotem swej czci, o której nie lubią opowiadać wszem i wobec. Raczej skryci, otwierają się chętnie przed charakterami podobnymi sobie, tworzą zamknięte grupy w Internecie, gdzie niełatwo wniknąć intruzom, a także umawiają się w różnych kołach zainteresowań w czasie wolnym, szczególnie poświęconym sensowi życia. Nie postrzegają bowiem ludzkiej pielgrzymki w kategoriach materialistycznych, lecz egzystencjalnych, czyli nad materię i wszelkie dobra materialne przedkładają wartości duchowe, moralne, społeczne i zaangażowanie w budowę lepszej przyszłości.
Bardzo często ich życie przypomina walkę, taką najszlachetniejszą, bo ze swoimi wadami, słabościami i niekiedy zbyt surowo sobie wypominanymi przewinieniami, a nie z otoczeniem. Bardzo często życie traktują w kategoriach szansy, zadania, daru bądź misji, której brakuje przeciętnym zjadaczom chleba. Nie zgadzając się na przeciętność, zwykle nie ‘robią interesów’, nie byliby dobrymi maklerami giełdowymi, bankowcami ani inwestorami. Nie chcą życia rozumianego po mieszczańsku jako “oby do wiosny”, “jakoś-to-będzie”, więc gdy trzeba przejmują inicjatywę, biorą sprawy w swoje ręce, proponują innowacyjne, nietypowe rozwiązania problemów społecznych czy choćby zawodowych. Do wysokowrażliwych należało bardzo wielu znanych Polaków, np. Szopen, Słowacki, Wyspiański i wielu znanych z podręczników historii osobistości, które walczyły o lepsze jutro nie tylko dla siebie, ale dla kraju. To, że mają tę cechę przeszkadza bowiem bardziej w ich prywatnym świecie, ale jest bardzo korzystne dla społeczeństwa. Przykładem mogą być też Korczak, który został z podopiecznymi dziećmi do tragicznego końca w obozie hitlerowskim w czasie wojny, a także Maksymilian Kolbe, który oddał życie, ratując obcego człowieka czy wcześniej brat Albert Chmielowski, który tak był wrażliwy na los wyzyskiwanych biedaków ówczesnego kapitalizmu, że zrezygnował świadomie i dobrowolnie z dobrze zapowiadającej się kariery artystycznej (był świetnym malarzem), by stać się jednym z anonimowych nędzarzy, jacy żyli w Galicji w II poł. XIX wieku. Rok 2017 upływa właśnie pod patronatem brata Alberta, którego hasłem przewodnim życia stały się słowa: “Bądź dobry jak chleb”.
Nade wszystko należy pamiętać, że wysoka wrażliwość, a nawet nadwrażliwość, nie są czymś złym, patologicznym, co należałoby poddawać terapii. Przeciwnie - próby takiego “leczenia” zazwyczaj nic nie dają, a mogą wpoić przekonanie, że “coś jest ze mną nie tak, jestem nienormalny”, a to bardzo duże i szkodliwe społecznie nieporozumienie. Akceptując osoby, które są pełne rozterek, wahań i pytań o charakterze moralnym, czynimy świat lepszym, bo ukryte pokłady kreatywności w nich są wprost trudne do przecenienia.