Randki online zrewolucjonizowały sposób, w jaki ludzie nawiązują relacje. Internet daje nam możliwość poznawania ludzi z całego świata, co w teorii zwiększa nasze szanse na znalezienie idealnego partnera. Jednak ten nowy sposób nawiązywania relacji, mimo że oferuje liczne możliwości, niesie ze sobą także specyficzne wyzwania psychologiczne. Jak korzystanie z portali randkowych wpływa na naszą psychikę i jak radzić sobie z jego efektami?



1. Efekt natychmiastowej gratyfikacji
Portale randkowe są zaprojektowane w taki sposób, by dawać użytkownikom natychmiastowe bodźce. Każde „sparowanie” z inną osobą czy nowa wiadomość wywołują małe, ale zauważalne dawki dopaminy – neuroprzekaźnika, który odpowiada za uczucie przyjemności.

Uzależnienie od „powiadomień”: Szybka gratyfikacja powoduje, że użytkownicy mogą uzależniać się od ciągłego sprawdzania swojego konta w poszukiwaniu nowych interakcji. W pewnym momencie przeglądanie profili i otrzymywanie polubień staje się celem samym w sobie, zamiast być narzędziem do budowania prawdziwych relacji.

Pułapka krótkotrwałej satysfakcji: Szybkie interakcje online mogą sprawiać wrażenie, że nawiązanie relacji jest proste i natychmiastowe. Jednak gdy związek nie rozwija się tak, jak tego oczekiwaliśmy, możemy poczuć frustrację, ponieważ przyzwyczailiśmy się do szybkich, pozytywnych bodźców.



2. Dehumanizacja i „rynek relacji”

Portale randkowe, choć oferują mnóstwo możliwości, mają też swoją ciemną stronę. Przekształcają relacje międzyludzkie w pewnego rodzaju rynek, na którym oceniamy innych na podstawie zdjęć i krótkich opisów.

Skracanie czasu poznawania: W realnym życiu proces poznawania kogoś trwa dłużej, często przez rozmowy, spotkania i wspólne doświadczenia. W przypadku randek online interakcje są często szybkie, powierzchowne i oparte na natychmiastowym wrażeniu.

Efekt „produktu”: Przeglądanie setek profili może sprawiać, że zaczynamy postrzegać innych jako produkty do „wyboru”, a nie osoby z emocjami, potrzebami i złożonymi osobowościami. To może prowadzić do traktowania relacji w sposób bardziej konsumpcyjny, gdzie nieustannie szukamy „lepszej” opcji.



3. Idealizacja potencjalnych partnerów

Kiedy przeglądamy profile randkowe, bardzo łatwo wpadamy w pułapkę idealizacji. Widzimy wybrane zdjęcia, starannie skonstruowane opisy i często na tej podstawie tworzymy wyidealizowany obraz drugiej osoby.

Kreowanie fałszywego wizerunku: Wielu użytkowników portali randkowych tworzy wizerunek, który odbiega od ich rzeczywistości. To naturalna skłonność do przedstawiania siebie w jak najlepszym świetle, co nie zawsze jest uczciwe wobec potencjalnych partnerów. Spotkanie na żywo może więc prowadzić do rozczarowania, gdy okazuje się, że osoba, z którą rozmawialiśmy, nie jest taka, jak ją sobie wyobrażaliśmy.

„Efekt pierwszego wrażenia”: Psychologiczne badania pokazują, że nasze pierwsze wrażenie o kimś jest trudne do zmienienia. W kontekście randek online, gdzie decyzje o nawiązaniu kontaktu podejmowane są często na podstawie jednego zdjęcia, może to prowadzić do szybkiego odrzucania osób, które w rzeczywistości mogłyby okazać się wartościowymi partnerami.



4. Presja bycia „idealnym”

Portale randkowe sprzyjają tworzeniu wizerunku siebie, który ma zaimponować innym. W takim środowisku łatwo poczuć presję, by wyglądać idealnie, mieć idealne hobby, a nawet prowadzić „idealne” życie.

Zaniżona samoocena: Użytkownicy mogą porównywać siebie z innymi, co prowadzi do uczucia, że nie są wystarczająco atrakcyjni lub interesujący. Brak odpowiedzi na wiadomości lub niewielka liczba polubień może powodować spadek samooceny i wątpliwości co do swojej wartości.

Kreowanie sztucznej tożsamości: Zamiast być sobą, użytkownicy mogą tworzyć wyidealizowane wersje siebie, co prowadzi do rozbieżności między rzeczywistością a oczekiwaniami. W efekcie, nawet jeśli ktoś znajdzie partnera, istnieje ryzyko, że prawdziwa tożsamość wyjdzie na jaw, powodując rozczarowanie i niepowodzenie relacji.



5. Zmiany w budowaniu intymności

Budowanie intymności i zaufania w relacjach wymaga czasu i zaangażowania, czego portale randkowe nie zawsze sprzyjają. Szybkie interakcje i krótkie rozmowy mogą ograniczać możliwość rozwinięcia głębokiej więzi.

Komunikacja online a offline: Wiele osób czuje się pewniej w komunikacji online, co może prowadzić do budowania relacji na powierzchownym poziomie. Spotkania twarzą w twarz wymagają większej odwagi i otwartości, co może być wyzwaniem dla osób przyzwyczajonych do randek online.

Intymność emocjonalna: W świecie randek online możemy łatwo nawiązać kontakt z wieloma osobami, ale budowanie prawdziwej intymności wymaga zaangażowania, czasu i wspólnych doświadczeń. Szybkie rozmowy i brak długotrwałego zaangażowania mogą utrudniać rozwój emocjonalnych więzi.



Jak korzystać z portali randkowych świadomie?

Mimo wyzwań, portale randkowe mogą być skutecznym narzędziem do nawiązywania wartościowych relacji, pod warunkiem, że korzystamy z nich z rozwagą.

Zachowaj autentyczność: Ważne jest, aby prezentować siebie w sposób autentyczny, zamiast kreować idealizowany wizerunek. To pozwoli na przyciągnięcie osób, które będą nas akceptować takimi, jakimi jesteśmy.

Bądź świadomy pułapek: Zrozumienie, że portale randkowe mogą prowadzić do idealizacji, nadmiernych oczekiwań i uzależnienia od szybkich gratyfikacji, pozwoli na bardziej zrównoważone podejście do randek online.

Zadbaj o swoją samoocenę: Odrzucenie to naturalna część randek, zarówno online, jak i offline. Ważne jest, aby nie brać tego do siebie i nie pozwalać, by wpływało to na naszą samoocenę.

Portale randkowe dają nam wyjątkową możliwość poznawania nowych osób i budowania relacji. Jednak wpływają one na naszą psychikę na wiele różnych sposobów, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. Świadomość psychologicznych mechanizmów, które nimi rządzą, pozwoli nam podejść do randek online z większą uważnością, budując autentyczne i trwałe relacje.

W naszej kulturze przyjęło się uważać, że najważniejsze w życiu człowieka, aby być szczęśliwym jest mieć kogoś do kochania, dawać sobie wzajemną miłość. Pomimo tego, że większość z nas jest w związku to jednak rośnie plaga depresji i czujemy się samotnie. Czy jest możliwe zatem, aby miłość nie stanowiła remedium na poczucie osamotnienia? Jak najbardziej tak. Dzieje się tak w przypadku, gdy związek jest niedojrzały a partnerzy traktują się jedynie powierzchownie, nie rozmawiając ze sobą o tym co ich trapi oraz o tym czego oczekują od siebie nawzajem i od swojego wspólnego życia. Może też tak być, że mimo pozornej bliskości, nie ufamy sobie i wolimy przeżywać swoje problemy w samotności. Taki związek na dłuższą metę nie ma sensu, gdyż nie można stworzyć przyszłości na czymś czego nie jesteśmy pewni. Zatem jeśli ta miłość jest tak słaba, może warto pomyśleć o tym, aby w jakiś inny sposób poukładać swoje życie, gdyż mamy je tylko jedno i nie warto marnować ani jednego dnia na bycie samotnym.

Nazywane inaczej w psychologii “wysokoreaktywnymi”, nie mają lekkiego życia. Od najmłodszych lat podatne na krytykę, zwłaszcza niesprawiedliwą i ze strony osób najbliższych, szczególnie autorytetów, jak rodzice, nauczyciele, katecheci. Osoby wysokowrażliwe są w społeczeństwie cenione za niektóre cechy charakteru, jak prostolinijność, brak skłonności do nieuczciwości, chęć niesienia pomocy innym, pracowitość i zgodne usposobienie. Zajmują raczej stanowiska w typowo kobiecych zawodach, w których coraz więcej jest dziś mężczyzn: bywają psychologami, terapeutami, pracownikami socjalnymi, choć tutaj muszą jednocześnie wykazać się odpornością, której mają na starcie mniej niż reszta populacji. Nadwrażliwcy, bo tak ich niesłusznie negatywnie nazywano, to tacy trochę poeci, sporo wśród nich artystów, romantycy, uczuciowcy, przedkładający świat wnętrza nad zewnętrzny, wspólny świat zainteresowań ludzi, z którymi żyją. W epoce romantyzmu tworzyli kulturę autentyzmu, szczerości uczuć, bywali traktowani niesprawiedliwie za swoją sublimację duchową, uczucia wyższe, altruizm, niekiedy posunięty aż do granic normalności psychologicznej. Często bywali działaczami społecznymi, dla których liczył się bardziej człowiek w potrzebie, niż oni sami czy rodzina, z której pochodzili. Nie sposób dla nich przejść było obok widomej krzywdy ludzkiej. Nigdy nie realizowali siebie wbrew moralności, a sumienie u nich bywa wyjątkowo wrażliwe. Stale rozmyślając nad sensem istnienia, wahają się przed podjęciem decyzji, nawet w prostych sprawach, bacząc, czy nie czynią czegoś złego, niestosownego czy nieprzyzwoitego. Zwracają uwagę na opinię otoczenia, nie są samodzielni w samoocenie, która zależy nie tylko od obiektywnej wartości tego, co robią, ale przede wszystkim zgodności z etosem, etyką, wartościami, które uznają za najważniejsze. Nie muszą to być dodajmy wartości ogólnie uznawane w danej epoce w narodzie - często zmuszeni są jako non-konformiści “płynąć pod prąd”, stawiać bierny opór, nie są bowiem oportunistami, którzy by zmieniali poglądy stosownie do wskaźników polityki bieżącej. W tym sensie wierni temu, co wynieśli z domu, szkoły, studiów, Kościoła, nie mają łatwo. Raczej są postrzegani niekiedy jako “sztywni”, nie łapią bowiem każdej okazji, by zarobić, nie chcą pchać się w życiu na pierwsze miejsca i przepychać łokciami w drodze do celu.



Potrafią cierpliwie czekać, na przykład na właściwego partnera, a kiedy ten się nie zjawi, raczej wybierają samotność albo niemodną dziś drogę w stanie duchownym niż wiązanie się z pierwszą lepszą osobą. Są ostrożne w relacjach, które postrzegają nie jako krótkoterminowe lokaty, ale projekty na całe życie, długoletnie przyjaźnie w tej grupie są na porządku dziennym. Niemniej bywają w nich ukryte pokłady nieprzepracowanych emocji, pretensji i żalów, poczucia krzywdy, które maskują ciągłym dobrym samopoczuciem, nieśmiałym humorem i nastawieniem bardziej na słuchanie niż wyrażanie siebie i swoich poglądów. Nie prowokują nigdy kłótni, w których chcieliby postawić na swoim, za wszelką cenę “zniszczyć” przeciwnika, bowiem są zdania, że z każdym prawie da się dojść do porozumienia. Pośród wrażliwości bardzo ważne miejsce zajmuje obok wspomnianej sztuki także cały świat natury, roślin i zwierząt, którymi lubią się otaczać, gdy czują samotność, pustkę czy chcą wypocząć od zbyt zawiłych relacji. Wrażliwość dotyczy także sfery duchowej, stąd często spędzają czas na rozmyślaniach, częściej można ich spotkać w kościele, nawet w środku na samotnej modlitwie, w pustej świątyni, bowiem cenią kontakt także z sobą i przedmiotem swej czci, o której nie lubią opowiadać wszem i wobec. Raczej skryci, otwierają się chętnie przed charakterami podobnymi sobie, tworzą zamknięte grupy w Internecie, gdzie niełatwo wniknąć intruzom, a także umawiają się w różnych kołach zainteresowań w czasie wolnym, szczególnie poświęconym sensowi życia. Nie postrzegają bowiem ludzkiej pielgrzymki w kategoriach materialistycznych, lecz egzystencjalnych, czyli nad materię i wszelkie dobra materialne przedkładają wartości duchowe, moralne, społeczne i zaangażowanie w budowę lepszej przyszłości.



Bardzo często ich życie przypomina walkę, taką najszlachetniejszą, bo ze swoimi wadami, słabościami i niekiedy zbyt surowo sobie wypominanymi przewinieniami, a nie z otoczeniem. Bardzo często życie traktują w kategoriach szansy, zadania, daru bądź misji, której brakuje przeciętnym zjadaczom chleba. Nie zgadzając się na przeciętność, zwykle nie ‘robią interesów’, nie byliby dobrymi maklerami giełdowymi, bankowcami ani inwestorami. Nie chcą życia rozumianego po mieszczańsku jako “oby do wiosny”, “jakoś-to-będzie”, więc gdy trzeba przejmują inicjatywę, biorą sprawy w swoje ręce, proponują innowacyjne, nietypowe rozwiązania problemów społecznych czy choćby zawodowych. Do wysokowrażliwych należało bardzo wielu znanych Polaków, np. Szopen, Słowacki, Wyspiański i wielu znanych z podręczników historii osobistości, które walczyły o lepsze jutro nie tylko dla siebie, ale dla kraju. To, że mają tę cechę przeszkadza bowiem bardziej w ich prywatnym świecie, ale jest bardzo korzystne dla społeczeństwa. Przykładem mogą być też Korczak, który został z podopiecznymi dziećmi do tragicznego końca w obozie hitlerowskim w czasie wojny, a także Maksymilian Kolbe, który oddał życie, ratując obcego człowieka czy wcześniej brat Albert Chmielowski, który tak był wrażliwy na los wyzyskiwanych biedaków ówczesnego kapitalizmu, że zrezygnował świadomie i dobrowolnie z dobrze zapowiadającej się kariery artystycznej (był świetnym malarzem), by stać się jednym z anonimowych nędzarzy, jacy żyli w Galicji w II poł. XIX wieku. Rok 2017 upływa właśnie pod patronatem brata Alberta, którego hasłem przewodnim życia stały się słowa: “Bądź dobry jak chleb”.



Nade wszystko należy pamiętać, że wysoka wrażliwość, a nawet nadwrażliwość, nie są czymś złym, patologicznym, co należałoby poddawać terapii. Przeciwnie - próby takiego “leczenia” zazwyczaj nic nie dają, a mogą wpoić przekonanie, że “coś jest ze mną nie tak, jestem nienormalny”, a to bardzo duże i szkodliwe społecznie nieporozumienie. Akceptując osoby, które są pełne rozterek, wahań i pytań o charakterze moralnym, czynimy świat lepszym, bo ukryte pokłady kreatywności w nich są wprost trudne do przecenienia.