W pewnym momencie życia większość osób zauważa, że nosi w sobie nie tylko doświadczenia, ale również pewnego rodzaju filtry, przez które patrzy na innych ludzi. Te filtry powstają latami — kształtują je dawne związki, pierwsze zakochania, nieszczęśliwe relacje, młodzieńcze oczekiwania, a także niezrealizowane marzenia. Kiedy człowiek przekracza czterdziestkę, często nie jest już świadomy, że wiele z tych filtrów nie ma nic wspólnego z jego teraźniejszymi potrzebami. To, co kiedyś wydawało się oczywiste, konieczne czy atrakcyjne, dziś może nie mieć żadnego znaczenia. Dlatego tak ważne staje się dokonanie pewnego rodzaju mentalnego przeglądu — zatrzymania się i sprawdzenia, czy to, czego się szuka, naprawdę wynika z aktualnych pragnień, czy może wciąż trzyma w ryzach przyzwyczajenie sprzed dwóch dekad.
W świecie, w którym coraz częściej korzysta się z narzędzi takich jak serwis ułatwiający poznawanie ludzi, łatwo zauważyć pewną prawidłowość. Osoby po czterdziestce często przewijają profile automatycznie, oceniając je według schematów, które powstały jeszcze wtedy, gdy miały dwadzieścia lat. Jedni szukają tego samego typu urody, który kiedyś ich przyciągał, inni trzymają się wyobrażeń o „idealnym partnerze”, które przetrwały lata, choć życie już dawno pokazało, że ideały zazwyczaj niewiele mają wspólnego z codziennym szczęściem. Problemy zaczynają się wtedy, gdy te kryteria, tak naprawdę już niepasujące do obecnego etapu życia, prowadzą do frustracji i poczucia, że nie ma z kim rozmawiać, że nikt nie pasuje, że świat relacji jest jakiś „gorszy niż kiedyś”.
Najważniejsze jest zrozumienie, że po czterdziestce zmienia się niemal wszystko — potrzeby emocjonalne, priorytety, styl życia, sposób spędzania wolnego czasu, cele, granice i wizja relacji. W młodości człowiek często kieruje się impulsami, hormonami, spontanicznością. Wtedy atrakcyjność kojarzy się przede wszystkim z wyglądem, z energią, z pewnego rodzaju nieprzewidywalnością. Ale kiedy miną lata, okazuje się, że to nie wygląd trzyma ludzi razem, tylko stabilność, wsparcie, zrozumienie, uważność, ciepło i chęć wzajemnego wysiłku. Mimo to kryteria sprzed lat potrafią działać jak cień, z którego trudno wyjść. Właśnie dlatego mentalny przegląd staje się czymś koniecznym.
Taki przegląd nie polega na tym, by rezygnować ze wszystkiego, czego człowiek pragnie. Chodzi raczej o to, by rozróżnić pragnienia od przyzwyczajeń, wartości od kaprysów, prawdziwe potrzeby od wyobrażeń, które nie mają już nic wspólnego z dorosłą rzeczywistością. To świadoma praca, która pozwala dostrzec, że w wieku czterdziestu lat bardziej liczy się kompatybilność emocjonalna niż wyidealizowane cechy, które kiedyś wydawały się kluczowe.
Kiedy ktoś korzysta z narzędzi umożliwiających kontakt, takich jak internetowa platforma dla singli, zaczyna zauważać, że za każdym profilem stoi prawdziwa osoba — z historią, ranami, sukcesami, słabościami, nadziejami. Ale to dostrzega się dopiero wtedy, gdy przestaje się oceniać ludzi zbyt szybko i schematycznie. Mentalny przegląd kryteriów pomaga zatrzymać się i zapytać: czy oceniam drugą osobę uczciwie? Czy moje oczekiwania mają sens? Czy przypadkiem nie wymagam od kogoś rzeczy, których sam już nie daję, albo które nie mają żadnego znaczenia dla jakości relacji?
Życie po czterdziestce jest życiem po wielu doświadczeniach. W tym wieku rzadko trafia się na ludzi „bez bagażu”, ale często trafia się na ludzi dojrzalszych, bardziej świadomych, spokojniejszych i gotowych do budowania prawdziwego partnerstwa. Tylko trzeba dać im szansę. A trudno dać szansę, jeśli filtr sprzed lat odrzuca profil, bo zdjęcie „nie jest takie, jak powinno”, bo ktoś ma inny styl niż ten, do którego było się przyzwyczajonym, albo bo w opisie pojawia się coś, co 20 lat temu zadziałałoby jako „czerwona flaga”. Tymczasem dorosłe życie wymaga nowych kryteriów — głębszych i bardziej zgodnych z tym, czego człowiek naprawdę potrzebuje.
Warto zastanowić się, dlaczego te dawne kryteria są takie silne. Dzieje się tak, ponieważ człowiek z wiekiem rzadko aktualizuje swoje wyobrażenia o relacjach. To paradoks — dojrzewa emocjonalnie, życiowo, psychicznie, ale jego „wewnętrzne wymagania” pozostają zamrożone na poziomie młodości, gdy relacje były czymś łatwym, lekkim i nie tak odpowiedzialnym. Dopiero kiedy człowiek zaczyna korzystać z narzędzi takich jak platforma do zawierania znajomości w sieci, dociera do niego, że jego oczekiwania są jak stary program, który nie działa na nowym systemie. I tak jak każdy program wymaga aktualizacji, tak samo wymagają jej kryteria wyboru partnera.
Jednym z najważniejszych elementów takiego mentalnego przeglądu jest przyjrzenie się temu, jak postrzega się samego siebie. Często ludzie po czterdziestce mają bardzo surowe wyobrażenie o własnych możliwościach, atrakcyjności i randkowym potencjale — albo zbyt krytyczne, albo zbyt idealistyczne. Jedni uważają, że „mają już za dużo lat, żeby wybierać”, inni myślą, że „skoro tak wiele osiągnęli, to partner też musi spełniać ogrom listy wymagań”. Jedno i drugie jest pułapką. Mentalny przegląd pomaga zauważyć, że warto patrzeć na relacje realistycznie — nie z poziomu kompleksów, ale też nie z poziomu nadmiernych oczekiwań. Realizm nie oznacza rezygnacji z marzeń, tylko dopasowanie marzeń do dorosłego życia.
Kiedy ktoś od wielu lat nie aktualizował swoich kryteriów, często może mieć poczucie, że „nikt nie pasuje”. A to nie jest problem ludzi wokół — to problem ram, w które próbujemy ich wcisnąć. Po czterdziestce priorytety zmieniają się: człowiek zaczyna bardziej cenić spokój niż ekscytację, stabilność bardziej niż chaos, partnerstwo bardziej niż dramaty, wsparcie bardziej niż perfekcję. Jeśli więc wciąż szuka się dawnego „ognistego ideału”, można minąć coś, co naprawdę daje szczęście: zgodność charakterów, ciepło emocjonalne, podobny rytm życia.
Kolejny ważny punkt mentalnego przeglądu dotyczy elastyczności. W młodości człowiek jest bardziej skłonny tworzyć listy wymagań — często absurdalne, czasem dziecinne, czasem wynikające z kultury, mediów, filmów czy presji rówieśniczej. Po czterdziestce wiele takich list okazuje się nieaktualnych. W dorosłym życiu liczy się coś zupełnie innego — czy z tą osobą jest lekko, ciepło i spokojnie. Czy potrafi wesprzeć. Czy można jej zaufać. Czy jest gotowa budować, a nie niszczyć. Te kryteria często nie znajdują się na profilach ani zdjęciach. One wychodzą dopiero w rozmowie. A rozmowa nie nastąpi, jeśli filtr wymagań odrzuci możliwość poznania kogoś już na starcie.
Mentalny przegląd nie polega na rezygnacji z własnych wartości. Wręcz przeciwnie — polega na tym, by je wyraźniej zobaczyć. Często ludzie po czterdziestce odkrywają dopiero teraz, że ważne są nie te cechy, które fascynowały ich w młodości, ale te, których w młodości brakowało: dojrzałość emocjonalna, stabilność, empatia, umiejętność komunikacji, spójność zachowań, poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego. Tych rzeczy nie widać na zdjęciach. Ale można je wyczuć, jeśli da się drugiej osobie szansę, a nie oceni ją wyłącznie przez pryzmat wyglądu czy krótkiego opisu.
Kiedy człowiek przegląda swoje oczekiwania, może zauważyć, jak wiele z nich jest przypadkowych lub przestarzałych. To otwiera drzwi do nowych możliwości. Czasem wystarczy zmienić tylko jedną drobną rzecz — pozwolić sobie zauważyć osoby, których wcześniej się nie brało pod uwagę — aby całkowicie zmienił się świat relacji. W narzędziach takich jak mobilna aplikacja do poznawania partnerów widać to bardzo wyraźnie: kiedy człowiek zmienia swoje filtry, zaczyna widzieć ludzi, których wcześniej niewidzialnie omijał. I często okazuje się, że właśnie tam, gdzie wcześniej nie patrzył, czeka coś wartościowego.
Przegląd mentalny to również praca nad tym, by nie szukać w innych tego, co już dawno przestało istnieć — dawnych emocji, dawnej intensywności, dawnego poczucia, że miłość to ogień i chaos. Po czterdziestce miłość często jest bardziej jak ciepło niż jak płomień. Bardziej jak stałość niż jak burza. Bardziej jak rozmowa niż jak namiętny gest. I właśnie to czyni ją dojrzalszą i trwalszą. Ale żeby móc takiej miłości doświadczyć, trzeba otworzyć się na to, że dojrzałość nie jest kompromisem — jest wartością.
Nie ma nic złego w tym, że człowiek chce kogoś pociągającego, interesującego i inspirującego. Ale warto też sprawdzić, czy to, co kiedyś uważał za pociągające, nadal jest aktualne. Bywa, że ktoś kiedyś fascynował się wyłącznie osobami o określonym typie urody, określonym stylu, określonym sposobie bycia. Po czterdziestce może odkryć, że prawdziwa chemia pojawia się w zupełnie innych miejscach — w rozmowie, w poczuciu humoru, w dojrzałości, w podobnym podejściu do życia.
Kiedy człowiek przeprowadza taki przegląd, łatwiej mu też zauważyć, że nie jest już tą samą osobą, którą był dwadzieścia lat temu. A skoro on się zmienił, to naturalne jest, że zmieniły się również jego potrzeby. Przegląd mentalny jest więc nie tylko analizą kryteriów, ale też aktem samoświadomości — momentem, w którym człowiek mówi sobie szczerze: „Teraz jestem kimś innym, więc mogę inaczej wybierać”.
Mentalny przegląd to nie rewolucja, ale ewolucja. Proces, który prowadzi do tego, że człowiek zaczyna spotykać ludzi pasujących do jego aktualnego życia, a nie do jego dawnych wyobrażeń. To właśnie dzięki temu randki po 40-tce przestają być rozczarowaniem, a stają się przestrzenią, w której można naprawdę odnaleźć coś zgodnego z własnymi wartościami.
W kontaktach z kobietami nic nie powinno być przypadkowe. Kiedy mężczyzna decyduje się zaprosić kobietę na randkę, powinien ją dokładnie zaplanować, dotyczy to zarówno miejsca, jak i czasu. Planując spotkanie na świeżym powietrzu należy mieć na względzie, że pogoda bywa zmienna. Warto więc pomyśleć o jakiejś alternatywie, by uniknąć np. deszczu, śniegu czy silnego wiatru. Cenną zaleta jest również punktualność. Kobiety nie lubią mężczyzn, którzy każą na siebie czekać. Jest to przecież domena płci pięknej i przez brak punktualności można zrazić do siebie potencjalną partnerkę. Warto wziąć pod uwagę ile czasu zajmie dotarcie na miejsce spotkania, ewentualne korki czy inne trudności i wyjść z domu troszeczkę wcześniej. Ważny jest również ubiór i wygląd. Powinny one być przede wszystkim stosowne do sytuacji. Nie należy nigdy z niczym przesadzać. Strój powinien być schludny i przede wszystkim czysty, dobrany do miejsca w którym ma odbyć się spotkanie, ale i taki w którym mężczyzna będzie się czuł dobrze i naturalnie. Częstym problemem jest długość pierwszej randki. Warto pozostawić trochę niedosytu w drugiej stronie i nie przedłużać spotkania nadmiernie. Takie krótkie, jedno- czy dwugodzinne spotkanie powinno wzbudzić chęć ponownego spotkania. Na spotkaniu warto zrównoważyć mówienie i słuchanie. Prowadzić rozmowę tak, by rozmówca czuł się doceniony i miał wrażenie, że wzbudził zainteresowanie. Wpłynie to z pewnością na to, że poczuje się w dobrze w twoim towarzystwie. Nie należy mówić wszystkiego co popadnie, wypowiedzi powinny być przemyślane, a słownictwo odpowiednie (bez wulgaryzmów czy przekleństw). Należy pamiętać, by nigdy nie narzucać się swoją osobą grugiej stronie. Słuchanie jest kluczem do sukcesu, dzięki temu istenie możliwość poznania rozmówcy, jego zainteresowań i pasji. Z pewnością dobrze widziane są komplementy. Kilka miłych słów wypowiedzianych do drugiej osoby sprawi, że poczuje się ona wyjątkowa. Docenienie drobnych rzeczy, jak uczesanie, zadbane dłonie, kolor pomadki pomoże w rozluźnieniu atmosfery, która na pierwszej randce jest zazwyczaj bardzo sztywna.
Nie ma na tym świecie związku, który choć raz, nie doświadczył kryzysu.
Zawsze pojawia się on niespodziewanie. Prędzej czy później, ale zawsze. Gdy się już pojawi, trzeba się z nim zmierzyć. Pozostaje pytanie, jak to zrobić?
Czy to już kryzys?
W pewnym momencie zauważacie, przynajmniej jedno z was zauważa, że coś jest nie tak. Niby rozmawiacie, ale tak naprawdę o niczym. Wymieniacie między sobą zdawkowe komunikaty. Widzicie, że w waszym związku rozgościła się rutyna. Stajecie się wobec siebie coraz bardziej obojętni. Kłócicie się o byle o co. Każdy pretekst staje się dobry. Tak, to są już pierwsze symptomy kryzysu, ale nie jedyne.
Ciąg dalszy... następuje
Jesteście życiowymi partnerami. Mieszkacie razem, wspólnie żyjecie. Z czasem jednak druga połowa przestaje być dla was obiektem zainteresowania. Jest wam wszystko jedno, gdzie chodzi, z kim się spotyka, co myśli, co robi etc. Coraz częściej twój partner, twoja partnerka Cię denerwuje, irytuje i drażni. Zanika między wami radość bycia razem. Chcecie to zmienić, ale nie wiecie jak.
Krok po kroku
Jeżeli coś udaje się nam koncertowo zniszczyć jednym nieprzemyślanym ruchem czy słowem, zazwyczaj odbudować to, nie jest już tak prosto. Nic nie dzieje się od razu. Pierwszym krokiem jest rozmowa, mówiąc matematycznie, do sześcianu, czyli razy trzy. Następnie, w momentach, gdy ogarnie was złość na partnera, przypomnijcie sobie za co go/ją pokochaliście. Spróbujcie na chwilę stanąć w pozycji obserwatora. Czy naprawdę warto się denerwować? Wówczas prawdopodobnie łatwiej wam będzie uświadomić sobie, że tak naprawdę nie ma o co... Szkoda czasu i energii.
Działanie tu i teraz, nie odkładanie problemów na później, sprawdza się w wielu dziedzinach życia, także w tej. Jeżeli jest okazja i możliwość by spędzić trochę czasu choćby za miastem, warto podjąć takie działanie. Macie siebie. To najpiękniejsza rzecz, jaka was spotkała. Nie zapominajcie o tym.
Dziwne, ale prawdziwe
Mówi się, że nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło. Tak samo jest z kryzysem w związku. Dzięki niemu potrafimy coraz lepiej radzić sobie z emocjami. Potrafimy zatrzymać się i przyjrzeć temu, jakie są nasze tęsknoty, pragnienia, marzenia i potrzeby. Poznajemy się nawzajem na nowo, od zupełnie innej strony. Uczymy się jak ze sobą postępować, by było jak najlepiej. Jest czas kryzysu i jest czas przeprosin. Nie zapominajcie więc o tym i cieszcie się, że macie siebie!