Każda kobieta powinna zawsze wyglądać schludnie i elegancko. Wygląd stanowi atrybut praktycznie każdej z nas. Mężczyźni zwracający na nas uwagę powinni nam schlebiać, jednak my powinnyśmy zawsze zachowywać się w takt. Perfumy mogą okazać się największą bronią kobiety, która chce utrzymać schludny wygląd. Zapach potrafi być naszym atrybutem i dzięki niemu inni z łatwością mogą nas rozpoznać. Przyjaźń również ma wiele wspólnego z perfumami - dobre perfumy to idealny prezent na urodziny. Niektórzy wolą cięższe zapachy, bardziej cytrusowe bądź słodkie. Mężczyżni czują jednak jeszcze kobiece feromony - ten zapach ich najbardziej przyciąga. Schludny wygląd oznacza również potrzebę ubierania się pod standardy ubioru obowiązujące w danym miejscu. Oznacza to, że np. na oficjalną uroczystość będzie trzeba ubrać eleganckie ubrania, gdy na wyjście ze znajomymi do kina można ubrać wygodne jeansy i bluzę z kapturem. Niektórzy mówią, że wygląd to nie wszystko. Moim zdaniem jednak reprezentuje on nas samych co czyni go ważnym.
Szekspirowski bohater, odczuwając melancholię, Danię nazywa “więzieniem”; Hamlet dziś zostałby zupełnie zmarginalizowany w swej opinii - to kraj ludzi najszczęśliwszych na świecie, co zgodnie podają wszelkie rankigi i badania ludzkiego szczęścia. W tym nieodległym od nas przytulnym kraju życie jest “hyggelig” - właśnie tak ciepłe i miękkie, jak trudna wymowa tego pojęcia, które powinno się wymawiać jak “hu/ygr”. Nie ma dosłownego tłumaczenia tego, czym jest “hygge” - nie jest to ani po prostu szczęście, ani tym bardziej modna dziś “uważność” czy “dobrostan” (z ang. wellness/wellbeing) i związany z tym nieomal “przemysł szczęścia”. Słowo ma bowiem wiele odcieni znaczeniowych, z których najbardziej centralne jest “błogość, zaowolenie, przyjemna chwila, dobry nastrój, miła atmosfera, opieka, poczucie bezpieczeństwa”. To swoisty zlepek znaczeniowy, który grozi tym, że w pewnym momencie wszystko, co pozytywne staje się “hygge” - i tak mamy “hygge-mieszkania” i cały przemysł dizajnersko-wnętrzarski, “hygge-modę” i topowe blogi modowe o ubraniach skandynawskich i duńskich szczególnie, “hygge-przedmioty” - zwłaszcza nastrojowe świeczki zapachowe, ledowe, dyskretne boczne oświetlenie do kuchni czy łazienki albo salonu - najbardziej “hyggowych” miejsc w naszych mieszkaniach i domach. Co to właściwie jest to “hygge” i jak je rozumieć?
Doświadczaliście je Państwo nie raz: proszę sobie wyobrazić, że leżycie na plaży nad egzotycznym morzem na wyspie z palmami, w ręku trzymacie gin z tonikiem, na kolanach leży fascynująca lektura, a dokoła są uśmiechnięci ludzie; czas przyjemnie zwalnia, nie trzeba sie nigdzie spieszyć, telefon jest wyłączony i nie ma z “tyłu głowy” żadnych zleceń firmowych “na wczoraj”; to wtedy są kameralne momenty, kiedy można przeżyć “hygge”. Jest przeciwieństwem nie tylko stresującego trybu życia, ale i stresującej mody na “zdrowy tryb życia” (gin z tonikiem), a także “techniki motywacyjne i aktywizujące” oraz wszelka stresująca “praca z ciałem”. Nic-nie-robienie nie jest łatwe - gdy współczesny człowiek jest niemal zrośnięty z telefonem, tabletem i laptopem, bardzo trudno początkowo przestawić się na tryb “off-line”, zwolnić, zatrzymać się, przystanąć…
Skąd wzięła się moda na hygge, czyli duński sposób na odwiecznie i w wielu przypadkach stale nas zawodzące i rozczarowujące szczęście doczesne? Dania to mały kraj, z sześcioma milionami ludności, niskim bezrobociem, rozbudowaną siecią świadczeń socjalnych, z niewielkimi różnicami między najlepiej i najgorzej zarabiającymi, a przy tym specyficznym klimatem społecznym, gdzie w obliczu wielu zawieruch dziejowych bardziej niż rywalizacja liczą się współpraca, społecznikostwo, utrzymywanie zdrowych relacji sąsiedzkich i rodzinnych; gdzie polityka nie ingeruje tak bardzo w prywatne przestrzenie. Dania ma przez połowę roku chłodną pogodę, stąd Duńczycy częściej spędzają w domu, skąd dzięki technologii mogą wykonywać pracę zdalną; więzi rodzinne są mocniejsze, a zamiast indywidualnej ścieżki “samospełnienia” liczy się nastawienie na potrzeby bliskich i empatia, którą przejawiają w wysokim stopniu.
Ludzkość od samych początków istnienia, nadal mimo wysiłków nauki spowitych tajemnicą, poszukiwała recepty na “wieczne szczęście”, eliksir młodości, a nawet alchemiczny kamień nieśmiertelności. Filozofowie i prorocy bardzo podobnie pojmowali los ludzki jako ciężki, lokując złote czasy w mitycznym edenie lub w krainie złotego eldorado; dopiero później sformułowano maksymę “carpe diem”, czyli “łap chwilę”, żyj i ciesz się z małych rzeczy. Zamiast wielkich czynów wojennych czy w dziedzinie sztuki, rozpoczęto poszukiwanie szczęścia w małych, drobnych sprawach codzienności; taki właśnie jest “hygge” - drobne przyjemności, miłe niespodzianki sprawiane najbliższym, wśród których Duńczycy spędzają o wiele więcej czasu niż reszta Europy.
Samo słowo wywodzi się ze staronordyckiego i pierwotnie oznaczało tam “myśleć” lub “być zadowolonym”; potem poprzez język norweski w XIX wieku zostało przejęte przez kulturę duńską i od razu stało się hasłem wywoławczym dla różnych bardzo spraw, które łączy jedno - mają nieść błogość, spokój i zadowolenie, nie mające jednak nic wspólnego z poszukiwaniem skrajnych doznań (ekstazy, rozkoszy), lecz raczej ze swobodną medytacją nad płynącą wolno rzeką, zachodzącym z wolna słońcem czy cieknącym i lekko szeleszczącym kranem, którego nie trzeba od razu reperować.
Zjawisko “hygge”, tak naturalne dla Duńczyków, jak wolność dla Amerykanów czy specyficzne zwyczaje kulinarne Włochów, staje się zrozumiałe, gdy popatrzymy szerzej: ludzie nie chcą już - jak w średniowieczu - czekać na sławę pośmiertną albo nawet nagrodę w zaświatach, lecz czuć się spełnionymi już “tu i teraz”; na temat szczęścia wiele napisano, a najważniejszym kontekstem dla “hygge” jest z jednej strony wspomniane hasło “carpe diem”, mające starożytny rodowód, jak i romantyczne filmy z nieodzowną atmosferą na kolacji przy świecach we dwoje; to jednak jeszcze nie tłumaczy swoistości tego, co pod pojęciem “hygge” rozumieją sami zainteresowani. Po pierwsze, oni sami dziwią się, że tak trudno Europejczykom zrozumieć, że hyggelig nie łączy się ani trochę z postawą konsumocyjną, a tym bardziej - hedonistyczną. Prędzej ze stoicką mądrością w przyjmowaniu i akceptacji drobnych przyjemności, które niesie nie życie oglądane w całości, lecz każdy jeden dzień z osobna. Jednak i to nie jest wyróżnikiem hygge, ponieważ każdy naród ma swoje “hygge” - i tak np. dalekowschodnia sztuka parzenia herbaty i związany z tym wielogodzinny nieraz rytuał czy brazylijskie świętowanie karnawału to też odpowiedniki bycia w hygge; jednak specyficzne dla Duńczyków jest co innego: wspólne spędzanie dużej ilości czasu, niezależnie od przeszków i trudności w relacjach, bez względu na trudną nieraz w Danii pogodę i klimat; to sztuka bycia razem bez ciążącego uczucia, że “trzeba już iść”, coś załatwić, albo usiąść ze słuchawkami i zanurzyć się w muzyce; zamiast tego Duńczycy słuchają muzyki razem, a pomaga im w tym sieć małych, nastrojowych karczm i gospod, gdzie można zjeść regionalne i zdrowe posiłki, i popatrzeć bez robienia niczego na rozciągający się za oknem elegijno-melancholijny nieco pejzaż, pełen łąk i wrzosowisk.
Żeby zrozumieć, dlaczego Duńczykom udaje się to, czego nie udaje się nawet sąsiadom, trzeba wyjaśnić, że kraj jest mały, co sprzyja poczuciu wspólnoty i zbudowanej na wspólnych kodach kulturowych tożsamości narodowej; Duńczycy są przywiązani do dobrych tradycji, a zarazem otwarci na wszystko, co nowoczesne; z jednej strony z Danii płynie rzeka mleka i wyjeżdża w świat świetne masło, do kultury krajów ościennych przenika literatura (Hans Christian Andersen był Duńczykiem), a z drugiej - to świetnie zorganizowane państwo, mimo najwyższego poziomu podatków, które umożliwiają utrzymanie małej grupy bezrobotnych z daleka od śladowej szarej strefy, państwo rzeczywiście przyjazne obywatelom. Stąd tak chętnie odwiedzane przez Niemców czy Szwedów.
Jak budować chemię, kiedy pierwsze wrażenie nie było piorunujące, ale coś w tej osobie przyciąga to dylemat, który zna chyba każdy, kto kiedykolwiek szukał partnera. W kulturze zdominowanej przez kult pierwszego wrażenia, natychmiastowej iskry i szybkich decyzji na aplikacjach randkowych, sytuacja, w której nie doświadczamy olśnienia, a jedynie ciekawości, może być dezorientująca. Czujemy wewnętrzny konflikt: z jednej strony racjonalny umysł podpowiada, że ta osoba wydaje się wartościowa, inteligentna, z poczuciem humoru, a z drugiej – brakuje tej magicznej, fizycznej iskry, o której tyle się słyszy i czyta. Większość z nas, kierując się tym poczuciem braku, odrzuca taki kontakt, wracając do bezcelowego przewijania profili w poszukiwaniu tego jedynego, który wywoła błysk w oku już przy pierwszej wiadomości. To podejście jest jednak krótkowzroczne i często prowadzi do pominięcia relacji o ogromnym potencjale. Prawda jest taka, że chemia nie jest monolitem. To złożone zjawisko, na które składa się chemia fizyczna, intelektualna i emocjonalna. Podczas gdy ta pierwsza bywa natychmiastowa i kapryśna, te dwie pozostałe często potrzebują czasu, by się rozwinąć. Są one zresztą często o wiele trwalsze i stanowią solidniejszy fundament dla związku niż ulotne uniesienie oparte wyłącznie na atrakcyjności fizycznej. To właśnie one są tym „czymś”, co nas przyciąga, nawet gdy brakuje piorunującego pierwszego wrażenia. To wewnętrzny głos, który mówi: „Z tą osobą czuję się dobrze. Rozmawia nam się łatwo. Mam wrażenie, że mnie rozumie.” To jest właśnie zalążek prawdziwej, głębokiej chemii, którą można i warto świadomie pielęgnować.
Pierwszym krokiem do zbudowania chemii w takiej sytuacji jest uznanie, że jej brak na starcie nie jest porażką, a jedynie punktem wyjścia. To przyzwolenie na to, by relacja rozwijała się w swoim własnym, naturalnym tempie, bez presji, by od razu czuć to „coś”. W świecie portali randkowych, gdzie każda rozmowa wydaje się testem na natychmiastową kompatybilność, takie podejście wymaga pewnej dojrzałości i cierpliwości. Warto zdać sobie sprawę, że pierwsze spotkania są często naznaczone stresem i niepewnością. Obie strony starają się zaprezentować jak najlepiej, co może prowadzić do sztuczności i blokady spontaniczności. Prawdziwa chemia często wyłania się dopiero wtedy, gdy obie osoby się rozluźnią, przestaną grać i zaczną być po prostu sobą. Dlatego zamiast rezygnować po jednej, niezbyt ekscytującej randce, warto dać szansę na drugie, a nawet trzecie spotkanie. Pierwsze mogło służyć jedynie przełamaniu pierwszych lodów. Drugie, w mniej formalnej atmosferze, może już przynieść więcej swobody. To właśnie w tych kolejnych, bardziej swobodnych interakcjach, często pojawia się ten prawdziwy, głęboki rezonans. Może się okazać, że osoba, która wydawała się początkowo nieśmiała, ma znakomite poczucie humoru. Albo że ktoś, kogo uznaliśmy za zbyt poważnego, po prostu potrzebował czasu, by się otworzyć i pokazać swoją ciepłą, czułą stronę.
Kolejnym kluczowym elementem jest świadome tworzenie przestrzeni dla autentyczności. Chemia nie rozkwita w atmosferze sztywnych pytań i odpowiedzi jak na rozmowie kwalifikacyjnej. Potrzebuje przestrzeni, by mogła się pojawić. Zamiast więc skupiać się na tym, by rozmowa „się kleiła”, warto spróbować zejść z utartych ścieżek. Zaproponować aktywność, która wymaga współpracy lub wywołuje emocje – może to być gra planszowa, spacer po nieznanym terenie, wspólne gotowanie. Takie sytuacje naturalnie obnażają nasze prawdziwe charaktery – to, jak radzimy sobie z wyzwaniami, czy potrafimy się śmiać z własnych błędów, jak wspieramy się nawzajem. To są sytuacje, w których rodzi się prawdziwa więź. Równie ważne jest stopniowe odsłanianie się – dzielenie się nie tylko suchymi faktami, ale także swoimi pasjami, marzeniami, a nawet drobnymi słabościami. Gdy pokazujemy drugiej osobie, kim naprawdę jesteśmy, dajemy jej sygnał, że może zrobić to samo. To wzajemne obnażanie się i akceptacja są jednym z najpotężniejszych katalizatorów chemii. Gdy czujemy, że ktoś widzi nasze prawdziwe „ja” i wciąż jest zainteresowany, rodzi się w nas głęboka wdzięczność i przywiązanie, które mogą przerodzić się w silne uczucie. To właśnie ten proces może przekształcić początkową ciekawość w coś znacznie głębszego i bardziej namacalnego.
Budowanie chemii to nie tylko kwestia pasywnie czekania, aż „się pojawi”. To proces, na który mamy realny wpływ poprzez nasze nastawienie, uwagę i konkretne działania. Kiedy pierwsze wrażenie nie było oszałamiające, ale czujemy magnes przyciągający nas do danej osoby, możemy świadomie podjąć kroki, aby ten zalążek związku rozwijał się we właściwym kierunku.
Kluczową strategią jest przejście od oceniania do ciekawości. Na pierwszych randkach często funkcjonujemy jak sędziowie – nieustannie oceniamy: „Czy ta osoba jest dla mnie wystarczająco dobra? Czy spełnia moje kryteria?”. To nastawienie zamyka nas na autentyczne poznanie drugiego człowieka. Zamiast tego, warto włączyć nastawienie badacza – kogoś, kto jest autentycznie ciekawy drugiej osoby. Zadawać pytania nie po to, by zweryfikować checklistę, ale by zrozumieć jej świat wewnętrzny: „Co cię naprawdę pasjonuje w tym, o czym mówisz? Jaka jest twoja najśmieszniejsza historia z dzieciństwa? Czego się boisz, a o czym marzysz?”. Gdy jesteśmy naprawdę ciekawi drugiego człowieka, przestajemy skupiać się na własnym lęku i ocenianiu, a zaczynamy tworzyć z nim prawdziwą więź. Ta ciekawość jest często zaraźliwa – gdy druga osoba czuje, że jesteśmy autentycznie zainteresowani, sama się otwiera i również zaczyna okazywać ciekawość wobec nas. To wzajemne, głębokie zainteresowanie jest jednym z najsilniejszych spoiw chemii.
Równie ważna jest praca nad fizyczną bliskością, ale w sposób stopniowy i nienatarczywy. Chemia fizyczna nie musi pojawić się jak grom z jasnego nieba. Często buduje się powoli, poprzez serię małych, delikatnych gestów, które stopniowo oswajają nas z fizyczną obecnością drugiej osoby. Może to być lekki dotyk dłoni podczas śmiechu, delikatne dotknięcie ramienia, by podkreślić pointę opowiadania, czy wspólny taniec. Te mikro-gesty są nieinwazyjne, ale wysyłają silny sygnał: „Jestem tobą zainteresowany i czuję się przy tobie komfortowo”. Pozwalają one obu stronom na oswojenie się ze sobą na poziomie fizycznym w bezpiecznym tempie. Warto obserwować reakcję drugiej osoby na te gesty i szanować jej granice. Jeśli odpowiada pozytywnie, można stopniowo posuwać się o krok dalej. Ten powolny taniec zbliżenia może być niezwykle erotyczny i budujący napięcie, często o wiele bardziej niż natychmiastowy, gwałtowny skok fizyczny. Tworzy on historię intymności między dwojgiem ludzi, która jest o wiele bogatsza i bardziej znacząca niż jednorazowy wybuch namiętności.
Bardzo pomocne jest także świadome kierowanie uwagi na pozytywne aspekty drugiej osoby. Nasz mózg ma naturalną tendencję do szukania zagrożeń i niedoskonałości. Jeśli na początku nie doświadczyliśmy olśnienia, możemy nieświadomie skupiać się na tym, czego brakuje: „Nie ma takiego poczucia humoru jak mój były”, „Jest trochę za niski”, „Jego styl bycia jest zbyt spokojny”. To nastawienie skutecznie torpeduje jakąkolwiek szansę na rozwój chemii. Świadoma praca polega na tym, by celowo przekierować uwagę na to, co w tej osobie jest dobre, ciekawe i atrakcyjne. Może ona ma niesamowicie ciepły uśmiech? A może jest niezwykle cierpliwym słuchaczem? Albo ma głos, który działa na ciebie uspokajająco? Koncentrując się na tych pozytywach, zaczynamy postrzegać daną osobę w coraz lepszym świetle. A im bardziej ją doceniamy, tym bardziej atrakcyjna się dla nas staje. To samonapędzający się proces: zauważamy coś pozytywnego, co budzi naszą sympatię, sympatia sprawia, że jesteśmy milsi i bardziej otwarci, a to z kolei zachęca drugą stronę do podobnego zachowania, co jeszcze bardziej wzmacnia pozytywne odczucia. W kontekście serwisów randkowych, które zachęcają do szybkiego szufladkowania, ta umiejętność świadomego kierowania uwagą jest nieoceniona. Pozwala ona dostrzec diament, który na pierwszy rzut oka nie błyszczy, ale pod powierzchnią ma niezwykłą wartość.
Ostatnim etapem jest integracja tych wszystkich elementów i przejście od budowania chemii do podjęcia świadomej decyzji o inwestycji w relację. To moment, w którym przestajemy biernie czekać na to, aż chemia „się stanie”, a zaczynamy aktywnie wybierać daną osobę, uznając, że potencjał, który w niej widzimy, jest wart naszej energii i zaangażowania.
Kluczowe jest tutaj zrozumienie, że w dojrzałej miłości chemia i decyzja idą w parze. Młodzieńcza miłość bywa często ślepa i impulsywna. Dojrzała miłość również zawiera w sobie element namiętności, ale jest ona wzmocniona przez świadomy wybór. To moment, w którym mówimy sobie: „Tak, na początku nie było iskry, ale teraz, gdy ją lepiej poznałem/am, widzę w niej kogoś wyjątkowego. Decyduję się dać tej relacji szansę i aktywnie w nią inwestować.” Ten akt woli jest niezwykle potężny. Gdy świadomie decydujemy się na kogoś, nasz umysł zaczyna szukać dodatkowych powodów, by tę decyzję utwierdzić (to tzw. efekt racjonalizacji po decyzji). Zaczynamy bardziej doceniać jej zalety, a jej wady stają się mniej istotne. To nie jest oszukiwanie siebie – to kierowanie energią w stronę, która obiecuje prawdziwą satysfakcję. W świecie platform do nawiązywania kontaktów, gdzie pokusa, by szukać dalej, jest zawsze obecna, ta świadoma decyzja o zatrzymaniu się i zainwestowaniu w jedną, konkretną relację, jest tym, co odróżnia poszukiwaczy przygód od budowniczych związków.
Równie ważne jest stworzenie przestrzeni dla intymności, która wykracza poza fizyczność. Chemia, która buduje się powoli, często ma głębsze korzenie. Warto więc inwestować w tworzenie wspólnych doświadczeń i sekretów. Wspólny wyjazd, nawet krótki, gdzie jesteście tylko we dwoje, z dala od codzienności. Wypracowanie własnych, wewnętrznych żartów i powiedzonek. Dzielenie się wspólnymi marzeniami i planami na przyszłość. To właśnie te wspólne, intymne przestrzenie stają się glebą, na której chemia rozkwita w pełni. W tej relacji nie chodzi już tylko o to, czy się sobie fizycznie podobamy, ale o to, że tworzymy razem mały, prywatny świat, do którego nikt inny nie ma dostępu. To poczucie wyjątkowego partnerstwa i wspólnoty jest często o wiele bardziej intoksykujące i trwałe niż jakakolwiek natychmiastowa iskra.
Wreszcie, warto zadać sobie fundamentalne pytanie: czego naprawdę szukam w związku? Czy szukam emocjonalnego rollercoastera, ciągłej niepewności i intensywnych, ale często krótkotrwałych uniesień? Czy może szukam partnera, przyjaciela, osoby, na której mogę polegać, z którą mogę się śmiać, dzielić trudnościami i budować bezpieczną przyszłość? Jeśli odpowiedzią jest to drugie, to relacja, która zaczyna się od spokojnej ciekawości i stopniowo, z szacunkiem i uwagą, ewoluuje w kierunku głębokiej więzi, ma o wiele większy potencjał, by spełnić te potrzeby, niż związek, który eksplodował namiętnością od pierwszej chwili, by potem równie gwałtownie zgasnąć. Budowanie chemii z kimś, kto od początku wzbudza nasze zaufanie i ciekawość, to inwestycja w trwałe, głębokie i autentyczne partnerstwo. To uznanie, że największa miłość nie zawsze przychodzi z hukiem, czasem przychodzi na palcach, szeptem, i aby ją usłyszeć, musimy przestać nasłuchiwać grzmotów.