Znasz to uczucie? Spotykasz kogoś, kto wydaje się mieć wszystko: urok, inteligencję, tajemniczość. Jest jednak jeden problem – jest emocjonalnie nieuchwytny. Jego uwagę trzeba zdobywać, jego przychylność wymaga wysiłku, a jego serce wydaje się twierdzą nie do zdobycia. I paradoksalnie, im bardziej jest niedostępny, tym silniejsza staje się twoja fascynacja. Myślisz o nim non-stop, analizujesz każde słowo, każde spojrzenie. To, co w zdrowym związku byłoby czerwonym światłem, tutaj staje się paliwem dla obsesji. Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego ludzki umysł, zamiast kierować się ku tym, którzy są gotowi na miłość, tak często brnie w emocjonalne pułapki, w których nagrodą jest cierpienie? Odpowiedź tkwi w głęboko zakorzenionych mechanizmach psychologicznych, które splatają nasze najwcześniejsze doświadczenia z neurochemią mózgu, tworząc niebezpieczną alchemię pragnienia.

Aby zrozumieć ten fenomen, musimy cofnąć się do źródła – do naszej pierwszej relacji, jaką była więź z opiekunem. Jeśli opiekun był niekonsekwentny – raz czuły i dostępny, a raz chłodny lub nieobecny – dziecko uczy się fundamentalnej lekcji: miłość jest nieprzewidywalna. Aby ją zdobyć, trzeba się starać. Ta dynamika tworzy w mózgu ścieżkę neuronalną, która utrwala się jako schemat: „Pragnienie = Wysiłek = Nagroda”. Dla takiego dziecka, a później dorosłego, stabilna, przewidywalna miłość może wydawać się… nudna. Pozbawiona tego intensywnego cyklu napięcia i ulgi, który towarzyszy zdobywaniu czyjejś uwagi. Osoba niedostępna emocjonalnie staje się żywym ucieleśnieniem tego schematu. Jej chłód wywołuje bolesne napięcie (deficyt), a każdy drobny gest życzliwości – przysłowiowy „okruch” – staje się intensywną nagrodą, uwalniającą w mózgu dopaminę, neuroprzekaźnik odpowiedzialny za motywację i poszukiwanie nagrody. To nie jest miłość. To nałóg.

Na poziomie neurobiologii, ten proces przypomina mechanizm hazardu. Gracz przy maszynie nie wie, kiedy wypadnie wygrana. Ta niepewność, ta zmienność harmonogramu nagradzania, jest niezwykle skuteczna w utrzymywaniu zaangażowania. Osoba niedostępna działa na tej samej zasadzie. Jej nieprzewidywalność – czasem ciepły SMS, a potem dni ciszy – utrzymuje nas w stanie ciągłej czujności i nadziei. Mózg, zalany dopaminą za każdym razem, gdy otrzymamy ten „okruch”, uczy się: „Poszukiwanie tej osoby = potencjalna nagroda”. System nagrody jest aktywowany nie przez samą osobę, ale przez akt jej zdobywania. Gdyby ta osoba nagle stała się w pełni dostępna i oddana, magia pryska. Niepewność znika, a wraz z nią ten intensywny, choć wyniszczający, rollercoaster emocji. Nagroda traci na wartości, ponieważ nie wymaga już wysiłku.

Kolejnym potężnym czynnikiem jest projekcja. Osoba niedostępna jest często pustym ekranem, na który rzutujemy nasze najgłębsze fantazje i niespełnione potrzeby. Ponieważ tak mało o niej wiemy (bo się nie otwiera), możemy sobie wyobrazić, że jest idealna – że posiada wszystkie te cechy, których brakuje nam samym lub których pragniemy w partnerze. Ona nie jest sobą. Staje się symbolem – wyidealizowanym wybawcą, który, gdy tylko uda nam się go „zdobyć”, uleczy wszystkie nasze rany i uczyni nas wreszcie kompletnymi. To iluzja, ale niezwykle potężna. Prawdziwy, dostępny człowiek, ze swoimi wadami, słabościami i codziennymi nudami, nie ma szans w konkurencji z tym fantazyjnym, doskonałym bytem.

Nie bez znaczenia jest też kwestia poczucia własnej wartości. Dla osoby, która głęboko w sobie wątpi w swoją wartość, zdobycie kogoś niedostępnego może wydawać się ostatecznym potwierdzeniem, że jest się kimś wyjątkowym. Myślimy: „Skoro udało mi się zdobyć uwagę kogoś, kogo nikt inny nie mógł mieć, to musi to znaczyć, że jestem naprawdę wartościowy”. To zewnętrzna lokacja poczucia własnej wartości. Nasza samoocena staje się zakładnikiem czyjejś kapryśnej uwagi. To niebezpieczna gra, w której im bardziej nas odtrącają, tym bardziej czujemy się mali, i tym silniejsza staje się nasza determinacja, by zdobyć ich uznanie, by udowodnić sobie (i światu), że jednak jesteśmy warci miłości. To błędne koło, w którym odrzucenie nie zniechęca, a tylko napędza pragnienie.

Wreszcie, istnieje czynnik, który można nazwać „urokiem trudności”. W kulturze masowej, od romantycznych ballad po dramaty filmowe, miłość jest często przedstawiana jako walka, jako coś, na co trzeba „zasłużyć”, co trzeba „zdobyć”. Spontaniczna, wzajemna i łatwa relacja jest postrzegana jako mniej romantyczna, mniej „epicka” niż ta pełna przeszkód i cierpienia. Jesteśmy kulturowo warunkowani, by wierzyć, że to, co przychodzi z trudem, musi być więcej warte. Osoba niedostępna idealnie wpasowuje się w ten narracyjny schemat „walki o miłość”, nadając naszemu życiu poczucie dramaturgii i celu, nawet jeśli jest to cel iluzoryczny i destrukcyjny.

Wyjście z tej matni wymaga bolesnej, ale wyzwalającej świadomości. Musimy zadać sobie pytanie: „Czy kocham tę osobę, czy kocham dramat i intensywność, która jej towarzyszy? Czy kocham ją, czy kocham wyzwanie i poczucie triumfu, które odczuwam, gdy uda mi się zdobyć jej odrobinę uwagi?”. Musimy odróżnić miłość od obsesji. Miłość chce dobra drugiej osoby, kwitnie w atmosferze wzajemności i bezpieczeństwa. Obsesja chce posiadać, karmi się niepewnością i cierpieniem.

Kluczem do uwolnienia się jest przeniesienie energii z zewnątrz do wewnątrz. Zamiast szukać potwierdzenia swojej wartości w oczach niedostępnej osoby, musimy zbudować je w sobie. Inwestować w relacje, które są wzajemne i zdrowe, nawet jeśli początkowo wydają się mniej „ekscytujące”. Zrozumieć, że spokój nie jest nudą, a wolnością. A najtrudniejsze: pogodzić się z tym, że prawdziwa miłość nie wymaga walki. Pojawia się tam, gdzie dwa wolne serca spotykają się nie po to, by się dopełniać, ale by dzielić się swoją pełnią. I choć droga do takiej miłości może wymagać konfrontacji z naszymi najgłębszymi ranami i schematami, to prowadzi do celu, który jest wart każdego wysiłku – do relacji, która dodaje nam skrzydeł, zamiast je podcinać.

Większość ludzi przynajmniej raz w życiu było zakochanych. Spora część ludzi była również w jakimś związku. Nie każdy związek przetrwał jednak próbę czasu. Wielu osobom wydaje się, że związek trwa, dopóki jest miłość. Nie da się jednak ukryć, że nierzadko dwoje ludzi rozstaje się mimo uczucia, które jest ich łączy. Koniecznie trzeba zaznaczyć, że prawie każde rozstanie jest trudne. Oczywiście znacznie łatwiej się rozstać, jeżeli obydwie osoby tego chcą. Dużo trudniej jest odejść od kogoś, kto nie chce, byśmy go zostawiali. Wbrew pozorom cierpi wówczas zarówno osoba odchodząca, jak i osoba porzucona.


Wiele osób zastanawia się jak radzić sobie z rozstaniem. Nie da się ukryć, że jest to zadanie bardzo trudne. Na szczęście poradzenie sobie z rozstaniem nie jest niemożliwe. Przede wszystkim należy postarać się zapomnieć o osobie, z którą się rozstaliśmy. Nie jest to rzecz jasna łatwe. Na początek warto odciąć wszelkie drogi kontaktu. Nie oglądajmy zdjęć ukochanej osoby i nie dzwońmy do niej. Koniecznie należy również pamiętać o tym, żeby nie chodzić w miejsca, które kojarzą nam się z osobą, z którą się rozstaliśmy. Czasami jest to rzecz jasna niemożliwe. Warto jednak unikać długiego przebywania w takowych miejscach. Możemy się wówczas niepotrzebnie rozklejać. Kwestią dość problematyczną pozostają spotkania ze wspólnymi znajomymi. Jeżeli możemy, nie spotykajmy się ze wspólnymi znajomymi w tym samym czasie co osoba, z którą się rozstaliśmy. W pierwszych tygodniach po rozstaniu dobrym pomysłem będą częste wyjścia. Nie bójmy się jednak popłakać wieczorem w poduszkę. Każdy z nas potrzebuje po rozstaniu odpoczynku.

Pierwsza w życiu ranka może być stresująca, zwłaszcza jeśli wcześniej z nikim się nie spotykaliśmy. Poznając kogoś przez internet, rodzą się w nas obawy. Chcemy wypaść jak najlepiej i dobrze się zaprezentować, jak również mieć jak najwięcej do powiedzenia. Nawet jeśli rewelacyjnie rozmawiało się z kimś poprzez internet na portalu, to zapewne spotkanie nie będzie należało do łatwych, jeżeli postawimy przed sobą zbyt duże wymagania wobec siebie i oczekiwania wobec osoby, z którą się zobaczymy. Ważne jest, aby być po prostu cały czas sobą. To absolutna podstawa, by spotkanie należało do udanych z nadzieją na kolejne. Nie powinniśmy robić niczego, czego nigdy normalnie nie robimy lub też mówić coś, co jest sprzeczne z tym, o czym myślimy. Tak naprawdę sztuczne zachowanie i gesty wyjdą bardzo szybko, co oczywiście stanie się dowodem dla drugiej osoby, że nie można mieć do nas zaufania, nawet jeśli chcemy przekoloryzować tylko swoje wypowiedzi w celu większej pewności siebie, to takie zachowanie będzie negatywnie odebrane. Na randkę włóżmy najlepsze ubrania, jakie mamy, a podczas spotkania bądźmy całkowicie sobą.