Cisza w relacji online potrafi być bardziej dotkliwa niż słowa. W świecie, gdzie kontakt z drugim człowiekiem jest dostępny niemal natychmiast, brak odpowiedzi bywa odczuwany nie tylko jako brak zainteresowania, ale często jako odrzucenie, zlekceważenie czy sygnał, że coś poszło nie tak. Kiedy wysłana wiadomość pozostaje bez odpowiedzi, w głowie zaczyna się rodzić cały wachlarz pytań, wątpliwości i scenariuszy. Zaczynamy analizować każde słowo, ton rozmowy, poprzednie interakcje. Zwykła cisza urasta do rangi psychologicznego zagadnienia, które może mieć wiele przyczyn i jeszcze więcej konsekwencji emocjonalnych.
W relacjach tworzonych online brak odpowiedzi ma zupełnie inną wymowę niż w rzeczywistości. Kiedy rozmawiamy twarzą w twarz, pauza jest czymś naturalnym – może oznaczać zastanowienie, zmęczenie, moment refleksji. W wirtualnej przestrzeni każda minuta bez odpowiedzi zaczyna działać na wyobraźnię. Nasze umysły, które z natury nie znoszą pustki, zaczynają ją wypełniać domysłami. Pojawia się myśl: „Zrobiłem coś nie tak?”, „Czy przestałem ją interesować?”, „Może już pisze z kimś innym?”. Cisza uruchamia mechanizm obronny i emocjonalny chaos – zwłaszcza gdy wcześniej relacja rozwijała się intensywnie.
Psychologicznie rzecz biorąc, brak odpowiedzi aktywuje w nas mechanizm lęku przed odrzuceniem. Jest to głęboko zakorzeniony lęk, który ma swoje źródło w dzieciństwie – w relacjach z opiekunami, w doświadczeniach bycia ignorowanym lub porzuconym. Dla niektórych osób cisza drugiej strony nie jest po prostu brakiem wiadomości, ale potężnym bodźcem wywołującym niepokój, złość, smutek lub poczucie winy. Zaczynamy się zastanawiać, czy nie powiedzieliśmy czegoś zbyt szczerze, czy nie okazaliśmy za dużo emocji, czy nie byliśmy zbyt nachalni. W rzeczywistości odpowiedź może być banalna – druga osoba mogła być zajęta, mieć gorszy dzień, albo po prostu nie odczuwać potrzeby kontynuowania rozmowy. Ale nasz umysł rzadko przyjmuje najprostsze rozwiązania.
Jedną z najczęstszych przyczyn ciszy w relacjach online jest emocjonalne wycofanie. Druga osoba może poczuć, że relacja zaczyna się rozwijać zbyt szybko, że angażuje się za bardzo lub że druga strona oczekuje czegoś więcej, niż jest w stanie dać. W takiej sytuacji nie każdy potrafi powiedzieć to wprost. Zamiast komunikatu: „Potrzebuję przestrzeni” lub „To dla mnie za dużo”, pojawia się cisza. Dla osoby po drugiej stronie to może być niezrozumiałe i bolesne, bo nie ma żadnego wyjaśnienia, nie ma słów, które pomogłyby zinterpretować sytuację. Taki brak domknięcia emocjonalnego – tzw. „ghosting” – potrafi wywołać głęboki dyskomfort psychiczny i pozostawić osobę w stanie zawieszenia.
Inną przyczyną braku odpowiedzi może być niepewność. Osoba, z którą piszemy, może sama nie wiedzieć, czego chce. Może prowadzić kilka rozmów jednocześnie, porównując, testując, oceniając. W takim wypadku milczenie nie zawsze jest znakiem braku zainteresowania, ale raczej wyrazem emocjonalnego chaosu, braku zdecydowania lub próbą odsunięcia decyzji na później. Czasami ludzie znikają z kontaktu nie dlatego, że nie chcą relacji, ale dlatego, że nie potrafią się zaangażować w sposób dojrzały i odpowiedzialny. To z kolei rodzi frustrację po drugiej stronie – bo cisza odbierana jest jako kara, ignorancja lub lekceważenie, choć w rzeczywistości może być jedynie odbiciem zagubienia.
Warto też zrozumieć, że komunikacja online rządzi się swoimi prawami. Dla niektórych osób pisanie wiadomości nie jest naturalną formą wyrażania emocji. Nie czują się komfortowo w tekstowym przekazie, łatwiej im mówić twarzą w twarz lub przez telefon. Mogą mieć trudność w formułowaniu uczuć na piśmie, obawiać się, że zostaną źle zrozumiani. Wtedy cisza nie wynika ze złej woli, ale z niepewności, jak coś ująć, jak zareagować, jak nie skrzywdzić drugiej osoby. Niestety, brak słów często krzywdzi bardziej niż źle dobrane słowa.
Nie bez znaczenia jest również aspekt społeczny. Żyjemy w czasach przeciążenia informacyjnego. Ludzie dostają dziesiątki wiadomości dziennie, z różnych źródeł – komunikatorów, e-maili, powiadomień. W tym natłoku bardzo łatwo przeoczyć jedną wiadomość, zapomnieć o niej lub po prostu nie mieć przestrzeni psychicznej, by na nią odpowiedzieć. To nie zawsze znaczy, że druga osoba nas ignoruje – czasem po prostu nie ma zasobów, by prowadzić rozmowę. To tłumaczenie może nie być satysfakcjonujące emocjonalnie, ale bywa zgodne z rzeczywistością.
W ciszy często tkwi również potrzeba kontroli. Niektóre osoby świadomie opóźniają odpowiedź, by sprawdzić reakcję drugiej strony, wywołać tęsknotę, zyskać przewagę w relacji. To subtelna forma manipulacji, wynikająca z potrzeby władzy, obawy przed zależnością emocjonalną lub chęci sprawdzenia, „na ile jestem ważny/a”. Taka gra może być dla jednej strony fascynująca, ale dla drugiej – niszcząca. Bo kiedy nie wiemy, dlaczego ktoś milczy, zaczynamy obwiniać siebie, analizować każde słowo, poddawać się presji emocjonalnej, która może prowadzić do obniżenia samooceny.
Nie sposób też nie wspomnieć o osobach unikających konfrontacji. Dla niektórych ludzi zakończenie rozmowy, odmówienie kontynuacji relacji lub wyrażenie niechęci do dalszego kontaktu jest trudne emocjonalnie. Wolą zniknąć, niż powiedzieć „nie jestem zainteresowany/a”. To mechanizm unikania konfliktu, który niestety zostawia drugą osobę w niepewności i bólu. Zamiast wyjaśnienia – jest pustka. A w tej pustce rozgrywa się cały dramat emocjonalny.
Cisza w relacji online może być też odruchem obronnym. Gdy ktoś czuje, że druga osoba staje się zbyt absorbująca, natarczywa lub emocjonalnie wymagająca, może się wycofać. To często mechanizm obronny osób z lękowym lub unikającym stylem przywiązania – zbliżenie się wywołuje w nich lęk, więc odpowiadają wycofaniem. Dla osoby o odmiennym stylu przywiązania – np. potrzebującej bliskości i jasnej komunikacji – to może być trudne do zrozumienia i bardzo bolesne.
Z psychologicznego punktu widzenia brak odpowiedzi stawia nas przed dylematem: czy poczekać, czy się wycofać? Czy dać jeszcze jedną szansę, czy zamknąć temat? Brak jasnych sygnałów wywołuje dysonans poznawczy – z jednej strony chcemy wierzyć, że to tylko chwilowe milczenie, z drugiej – czujemy, że coś się zmieniło. To uczucie zawieszenia potrafi drążyć psychikę jak kropla skałę. Dlatego tak ważne jest, by znać swoją wartość i umieć wyznaczyć granice – nie zawsze warto czekać na kogoś, kto nie potrafi nawet napisać kilku słów.
W relacjach online, gdzie nie widzimy reakcji drugiej osoby, gdzie nie słyszymy jej głosu ani nie czujemy obecności, każde milczenie urasta do rangi symbolu. Ale nie każdy symbol ma sens, nie każda cisza ma głębokie znaczenie. Czasem to po prostu brak odwagi, dojrzałości emocjonalnej lub szacunku. A czasem to tylko zmęczenie życiem, chwilowy chaos, potrzeba samotności. Nie mamy wpływu na to, dlaczego ktoś milczy, ale mamy wpływ na to, co z tym zrobimy. Czy pozwolimy tej ciszy nami rządzić, czy też przyjmiemy ją jako informację – niejasną, ale wystarczającą, by iść dalej.
Cisza w relacji online nie musi oznaczać końca, ale zawsze wymaga refleksji. Może być szansą na rozmowę, może być też znakiem, by się wycofać. Kluczem jest zrozumienie, że brak odpowiedzi też jest odpowiedzią – może nie tą, którą chcemy usłyszeć, ale tą, która mówi najwięcej o drugiej osobie. Bo milczenie to także komunikat. Czasem bardziej wymowny niż tysiąc słów.
W dzisiejszych czasach związki na odległość nie są niczym niezwykłym. Każdy z nas zna pary, które żyją lub żyły w związkach na odległość przez pewien czas. Obok nich funkcjonują także pary oraz małżeństwa, które na stałe żyją w związkach na odległość.
Jakie są powody bycia w związku na odległość?
Najczęstszy przypadek związków na odległość to taki, gdy parą stają się dwie osoby mieszkające daleko od siebie. Tak dzieje się wtedy, gdy poznają się ze sobą dwie osoby przez internet albo w czasie wakacji. W tym przypadku związek na odległość występuje zazwyczaj jedynie w pierwszej fazie, bo w późniejszym czasie strony dążą do tego, żeby żyć razem. Związek na odległość ma miejsce także wtedy, gdy jedna ze stron wyjeżdża na studia albo do pracy. W Polsce obecnie funkcjonuje bardzo dużo małżeństw, gdzie mężczyzna pracuje za granicą albo w firmie transportowej i nie ma go w domu przez wiele dni. W tym drugim przypadku mówimy o tzw. małżeństwach weekendowych i jest ich coraz więcej. Wreszcie możemy zaobserwować także pary żyjące osobno z wyboru. Dzieje się tak wtedy, gdy obydwie strony mają swoje mieszkania i żadna z nich nie chce zrezygnować z dotychczasowego lokum. Oddzielnie żyją także małżeństwa, gdzie na przykład mężczyzna pozostaje w swoim domu rodzinnym a kobieta nie chce przenieść się do teściów.
Zalety i wady związków na odległość
Związki na odległość mają zdecydowanie więcej wad niż zalet. Jeśli chodzi o pozytywne strony to wymienić można jedynie większą swobodę, czas dla siebie i element pewnej świeżości i odświętności jaki łączy się z widywaniem jedynie od czasu do czasu. Jednocześnie warto podkreślić, że związki na odległość oznaczają głównie wady. Przede wszystkim jest to ogromna tęsknota i niemożność wspólnego dzielenia codziennego życia. Gdy strony widzą się rzadko nie mają szansy zbudować prawdziwej więzi, jeśli dodatkowo posiadają dzieci to cierpi na tym cała rodzina. Brak codziennego wsparcia może być szczególnie frustrujący zwłaszcza dla kobiet. Warto zauważyć, że taki związek na odległość nie do końca jest prawdziwy. Gdy widzimy się rzadko, nie mamy szansy sobie wszystkiego opowiedzieć, przedyskutować czy robić wielu rzeczy razem. Z uwagi na to, że jest duża tęsknota strony często nie chcą psuć atmosfery i unikają prawdziwego wyrażania trudnych emocji. Tłumaczą to sobie tak, że szkoda się kłócić, gdy widzimy się tak rzadko. Tymczasem w prawdziwym związku powinno być miejsce zarówno na dobre jak i złe emocje, bo tylko wtedy jest on prawdziwy.
Samotność jest w dzisiejszych czasach stanem skrajnie niepożądanym dla większości osób, ponieważ specyfika dzisiejszych czasów zdaje się sprzyjać osobom otwartym, towarzyskim i chętnym do dzielenia się swoją prywatnością w sieci. Osoby samotne, nawet jeśli swoją samotność lubią i uważają ją za sprzyjającą codziennemu funkcjonowaniu, siłą rzeczy zaczynają zatem żyć w bolesnym przekonaniu, że jest z nimi coś nie tak, a przecież zupełnie nie musi tak być. Ktoś mógłby jednak trzeźwo zauważyć, że człowiek w swojej naturze jest istotą całkowicie społeczną, a więc odcinanie go od innych ludzi wydaje się zachowaniem z tą naturą sprzecznym, które mogłoby być destruktywne. Tutaj pojawia się jednak jeszcze zagadnienie introwertyzmu, które również jest dosyć złożone, a ludzie bardzo często mają nawyk postrzegania tego tematu w całkowicie błędny sposób. Okazuje się zatem, że problem samotności jest zaskakująco złożony i obejmuje wiele różnych wątków, którym warto się przyjrzeć, by móc przynajmniej spróbować rzetelnie sprawdzić, czy samotność jest dla człowieka stanem sprzyjającym, neutralnym czy szkodliwym.
Czy introwertyk musi być samotnikiem?
Introwertyzm jest typem osobowości, który został odkryty w toku badań socjologicznych przez Carla Gustava Junga. Introwertyk czerpie siłę z wyciszenia i spokoju, a przy tym jest raczej typem uprzejmego słuchacza niż mówcy. Ekstrawertyk ma natomiast tendencję do czerpania siły do życia z kontaktów z ludźmi, więc można śmiało przyznać, że te dwa typy są na dwóch różnych biegunach. Czy introwertyk, będący osobą, która znaczną część życia przeżywa wewnątrz siebie samego, jest niejako skazany na samotność? To jest już zwyczajnie niemiły i krzywdzący stereotyp, ponieważ introwertyk najczęściej nie ma nic przeciwko samotności, ale zdecydowanie nie jest tak, że stawia on ją ponad zaufanych przyjaciół. Warto przy tym nadmienić, że bardzo często wszelkiego rodzaju osoby publiczne są jednocześnie introwertykami, którzy siłę do publicznych wystąpień czerpią po prostu z wyciszenia i stabilizacji, a niekoniecznie z reakcji tłumu na ich słowa i zachowania.
Czy samotność jest stanem szkodliwym?
Wiele osób ma tendencję do pozostawania w totalnej samotności na swoje własne życzenie, ponieważ uznają, że są wtedy w stanie poświęcić się w pełni swoim pasjom i zainteresowaniom, a przy tym czują się zwyczajnie niekomfortowo podczas spotkań w miejscach publicznych. Taki stan nie musi być destruktywny, ale bardzo łatwo może się takim stać. Życie w samotności wymaga bowiem perfekcyjnego wręcz zorganizowania i skupienia się na swoich obowiązkach, by utrzymać pożądany rytm codziennego życia. Warto przy tym nadmienić, że samotność dosyć sprawnie może się obrócić przeciw nam i zacząć nam szkodzić w codziennym życiu. Może się okazać, że stracimy dystans do nas samych, przez co wszelkiego rodzaju żartobliwe zaczepki staną się dla nas znacznie bardziej drażniące niż powinny być. Może być też tak, że samotność nas przytłoczy i sprawi, że nie stanie się ona dla nas umiłowanym stanem wolności, w którym z radością poświęcamy się pasjom, lecz stanem przymusu, w którym nagle możemy już robić cokolwiek, byleby samemu. Warto też zauważyć, że zdolności personalne są takie, jak wszelkie inne i one również zardzewieją, jeśli nie będziemy z nich korzystać, co niechybnie odbije się na naszych kontaktach ze znajomymi.
"Samotność do".
Samotność potrafi być dobrym stanem, który sprzyja kreatywności i dogłębnemu poznaniu samego siebie, ale wiąże się przy tym z komfortem, który część osób bez zastanowienia postawi ponad swoim zdrowiem. Samotność warto utożsamiać z pojęciem wolności, która powinna być jednak wolnością do robienia konkretnych rzeczy, a nie wolnością od ludzi i głośnego życia publicznego. Całkowite odcięcie praktycznie nigdy nie będzie nam sprzyjać: szybko zauważymy, że stajemy się bardziej nerwowi, drażliwi, a przy tym podświadomie będziemy czuć, że to nie jest w porządku i będzie nam głupio w sytuacjach społecznych. Zdrowa samotność potrafi pięknie i kreatywnie ubarwić nam życie, ale nie powinno się z nią przesadzać.