Nazywane inaczej w psychologii “wysokoreaktywnymi”, nie mają lekkiego życia. Od najmłodszych lat podatne na krytykę, zwłaszcza niesprawiedliwą i ze strony osób najbliższych, szczególnie autorytetów, jak rodzice, nauczyciele, katecheci. Osoby wysokowrażliwe są w społeczeństwie cenione za niektóre cechy charakteru, jak prostolinijność, brak skłonności do nieuczciwości, chęć niesienia pomocy innym, pracowitość i zgodne usposobienie. Zajmują raczej stanowiska w typowo kobiecych zawodach, w których coraz więcej jest dziś mężczyzn: bywają psychologami, terapeutami, pracownikami socjalnymi, choć tutaj muszą jednocześnie wykazać się odpornością, której mają na starcie mniej niż reszta populacji. Nadwrażliwcy, bo tak ich niesłusznie negatywnie nazywano, to tacy trochę poeci, sporo wśród nich artystów, romantycy, uczuciowcy, przedkładający świat wnętrza nad zewnętrzny, wspólny świat zainteresowań ludzi, z którymi żyją. W epoce romantyzmu tworzyli kulturę autentyzmu, szczerości uczuć, bywali traktowani niesprawiedliwie za swoją sublimację duchową, uczucia wyższe, altruizm, niekiedy posunięty aż do granic normalności psychologicznej. Często bywali działaczami społecznymi, dla których liczył się bardziej człowiek w potrzebie, niż oni sami czy rodzina, z której pochodzili. Nie sposób dla nich przejść było obok widomej krzywdy ludzkiej. Nigdy nie realizowali siebie wbrew moralności, a sumienie u nich bywa wyjątkowo wrażliwe. Stale rozmyślając nad sensem istnienia, wahają się przed podjęciem decyzji, nawet w prostych sprawach, bacząc, czy nie czynią czegoś złego, niestosownego czy nieprzyzwoitego. Zwracają uwagę na opinię otoczenia, nie są samodzielni w samoocenie, która zależy nie tylko od obiektywnej wartości tego, co robią, ale przede wszystkim zgodności z etosem, etyką, wartościami, które uznają za najważniejsze. Nie muszą to być dodajmy wartości ogólnie uznawane w danej epoce w narodzie - często zmuszeni są jako non-konformiści “płynąć pod prąd”, stawiać bierny opór, nie są bowiem oportunistami, którzy by zmieniali poglądy stosownie do wskaźników polityki bieżącej. W tym sensie wierni temu, co wynieśli z domu, szkoły, studiów, Kościoła, nie mają łatwo. Raczej są postrzegani niekiedy jako “sztywni”, nie łapią bowiem każdej okazji, by zarobić, nie chcą pchać się w życiu na pierwsze miejsca i przepychać łokciami w drodze do celu.
Potrafią cierpliwie czekać, na przykład na właściwego partnera, a kiedy ten się nie zjawi, raczej wybierają samotność albo niemodną dziś drogę w stanie duchownym niż wiązanie się z pierwszą lepszą osobą. Są ostrożne w relacjach, które postrzegają nie jako krótkoterminowe lokaty, ale projekty na całe życie, długoletnie przyjaźnie w tej grupie są na porządku dziennym. Niemniej bywają w nich ukryte pokłady nieprzepracowanych emocji, pretensji i żalów, poczucia krzywdy, które maskują ciągłym dobrym samopoczuciem, nieśmiałym humorem i nastawieniem bardziej na słuchanie niż wyrażanie siebie i swoich poglądów. Nie prowokują nigdy kłótni, w których chcieliby postawić na swoim, za wszelką cenę “zniszczyć” przeciwnika, bowiem są zdania, że z każdym prawie da się dojść do porozumienia. Pośród wrażliwości bardzo ważne miejsce zajmuje obok wspomnianej sztuki także cały świat natury, roślin i zwierząt, którymi lubią się otaczać, gdy czują samotność, pustkę czy chcą wypocząć od zbyt zawiłych relacji. Wrażliwość dotyczy także sfery duchowej, stąd często spędzają czas na rozmyślaniach, częściej można ich spotkać w kościele, nawet w środku na samotnej modlitwie, w pustej świątyni, bowiem cenią kontakt także z sobą i przedmiotem swej czci, o której nie lubią opowiadać wszem i wobec. Raczej skryci, otwierają się chętnie przed charakterami podobnymi sobie, tworzą zamknięte grupy w Internecie, gdzie niełatwo wniknąć intruzom, a także umawiają się w różnych kołach zainteresowań w czasie wolnym, szczególnie poświęconym sensowi życia. Nie postrzegają bowiem ludzkiej pielgrzymki w kategoriach materialistycznych, lecz egzystencjalnych, czyli nad materię i wszelkie dobra materialne przedkładają wartości duchowe, moralne, społeczne i zaangażowanie w budowę lepszej przyszłości.
Bardzo często ich życie przypomina walkę, taką najszlachetniejszą, bo ze swoimi wadami, słabościami i niekiedy zbyt surowo sobie wypominanymi przewinieniami, a nie z otoczeniem. Bardzo często życie traktują w kategoriach szansy, zadania, daru bądź misji, której brakuje przeciętnym zjadaczom chleba. Nie zgadzając się na przeciętność, zwykle nie ‘robią interesów’, nie byliby dobrymi maklerami giełdowymi, bankowcami ani inwestorami. Nie chcą życia rozumianego po mieszczańsku jako “oby do wiosny”, “jakoś-to-będzie”, więc gdy trzeba przejmują inicjatywę, biorą sprawy w swoje ręce, proponują innowacyjne, nietypowe rozwiązania problemów społecznych czy choćby zawodowych. Do wysokowrażliwych należało bardzo wielu znanych Polaków, np. Szopen, Słowacki, Wyspiański i wielu znanych z podręczników historii osobistości, które walczyły o lepsze jutro nie tylko dla siebie, ale dla kraju. To, że mają tę cechę przeszkadza bowiem bardziej w ich prywatnym świecie, ale jest bardzo korzystne dla społeczeństwa. Przykładem mogą być też Korczak, który został z podopiecznymi dziećmi do tragicznego końca w obozie hitlerowskim w czasie wojny, a także Maksymilian Kolbe, który oddał życie, ratując obcego człowieka czy wcześniej brat Albert Chmielowski, który tak był wrażliwy na los wyzyskiwanych biedaków ówczesnego kapitalizmu, że zrezygnował świadomie i dobrowolnie z dobrze zapowiadającej się kariery artystycznej (był świetnym malarzem), by stać się jednym z anonimowych nędzarzy, jacy żyli w Galicji w II poł. XIX wieku. Rok 2017 upływa właśnie pod patronatem brata Alberta, którego hasłem przewodnim życia stały się słowa: “Bądź dobry jak chleb”.
Nade wszystko należy pamiętać, że wysoka wrażliwość, a nawet nadwrażliwość, nie są czymś złym, patologicznym, co należałoby poddawać terapii. Przeciwnie - próby takiego “leczenia” zazwyczaj nic nie dają, a mogą wpoić przekonanie, że “coś jest ze mną nie tak, jestem nienormalny”, a to bardzo duże i szkodliwe społecznie nieporozumienie. Akceptując osoby, które są pełne rozterek, wahań i pytań o charakterze moralnym, czynimy świat lepszym, bo ukryte pokłady kreatywności w nich są wprost trudne do przecenienia.
“Czy to jest przyjaźń? czy to jest kochanie?” - pytał Mickiewicz w swoim wierszu pt. “Niepewność”. Dla naukowców jedno jest pewne. Miłość nie jest jedynie uczuciem, które porusza serce i powoduje motyle w brzuchu. Stan zakochania wpływa na cały ludzki organizm, wytwarzając niespotykaną w żadnym innym wypadku mieszaninę substancji chemicznych.
Co zatem dzieje się w poruszonym radosnym uczuciem organizmie? Między innymi stan zakochania wpływa na wydzielanie dopaminy, która nazywana jest “hormonem szczęścia”. Z tego względu szczególnie początkowej fazie zakochania towarzyszy euforia. W momencie, kiedy przy rozstaniu, jej poziom nagle drastycznie spada, organizm ma wrażenie, jakby trafił na odwyk. Innym hormonem związanym z wkraczaniem w związek jest adrenalina. Powoduje ona szybsze bicie serca, czy suchość w ustach.
Jak dowodzą naukowcy, pogląd że “miłość jest ślepa” ma swoje uzasadnienie. Kiedy zakochujemy się w drugim człowieku, kora czołowa jest nieaktywna. Wyjaśnia to, dlaczego dla wybranej przez nas osoby jesteśmy mniej surowi, nie dostrzegamy jej wad. Ponadto obszary powiązane z odczuwaniem strachu i innych negatywnych emocji, także zostają wprowadzone w stan uśpienia.
Miłość niesie ogólną poprawę zdrowia. Dzięki niej lepiej funkcjonuje układ odpornościowy, swoje zasługi ma tu choćby przytulanie. Natomiast pacjenci, którzy mają oparcie w drugiej połówce, często szybciej zwalczają choroby.
Do budowania trwałej relacji potrzebny jest jeszcze jeden hormon, zwany oksytocyną. Potocznie mówi się o nim jako o hormonie przywiązania. Wytwarzana jest poprzez m.in. dotyk. Jednakże to ona jest także odpowiedzialna za uczucie zazdrości.
Wszystko co przeżywamy w życiu, ma bezpośredni związek z naszym organizmem. Zakochanie jest pięknym stanem, który jak się okazuje, może korzystnie wpłynąć na samopoczucie i na długo zapanować nad zdrowiem.
W dzisiejszym świecie, pełnym pośpiechu i codziennych wyzwań, łatwo zapomnieć o małych rzeczach, które budują i wzmacniają nasze relacje. Jednym z najpotężniejszych narzędzi, które mogą zmienić dynamikę związku, jest poczucie wdzięczności. Jak codzienna praktyka wdzięczności może wpływać na miłość i związek? Oto kilka kluczowych aspektów.
Siła Wdzięczności
Wdzięczność to nie tylko uprzejme podziękowanie za przysługi czy prezenty. To głębokie uznanie dla obecności drugiej osoby w naszym życiu, dla jej działań, wsparcia i miłości. Wyrażanie wdzięczności wzmacnia więzi, buduje zaufanie i pogłębia bliskość emocjonalną. Kiedy jesteśmy wdzięczni, zauważamy i doceniamy pozytywne aspekty naszego związku, co pomaga nam skupić się na tym, co dobre, zamiast na tym, co może być trudne.
Drobne Gesty Mają Znaczenie
Nie trzeba wielkich gestów, aby okazać wdzięczność. Często to drobne, codzienne działania mają największy wpływ. Proste "dziękuję" za ugotowany obiad, notatka z miłym słowem zostawiona na stole, ciepły uśmiech czy spontaniczny uścisk mogą zdziałać cuda. Te małe akty wdzięczności pokazują partnerowi, że jest doceniany i ważny, co wzmacnia poczucie bezpieczeństwa i miłości w związku.
Wdzięczność jako Praktyka Codzienna
Wprowadzenie praktyki wdzięczności do codziennego życia nie wymaga dużo czasu ani wysiłku. Może to być wieczorna rozmowa, podczas której dzielicie się trzema rzeczami, za które jesteście wdzięczni, lub prowadzenie dziennika wdzięczności, do którego wpisujecie pozytywne wydarzenia i gesty. Regularne praktykowanie wdzięczności pomaga zmienić perspektywę i skupić się na pozytywach, co sprzyja zdrowym i szczęśliwym relacjom.
Wdzięczności na Relacje
Badania pokazują, że wdzięczność ma pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne. Osoby praktykujące wdzięczność są mniej podatne na stres, depresję i lęki. W kontekście relacji, wdzięczność pomaga budować silniejsze więzi emocjonalne, poprawia komunikację i zwiększa satysfakcję ze związku. Kiedy obie strony czują się doceniane, są bardziej skłonne do angażowania się w związek i wspólnego rozwiązywania problemów.
Przełamywanie Rutyny
Wdzięczność pomaga przełamać codzienną rutynę i monotonność, które mogą zagrażać długoterminowym związkom. Zamiast skupiać się na tym, co oczywiste i codzienne, wdzięczność pozwala dostrzec wyjątkowość i wartość drobnych momentów. Celebracja małych zwycięstw i docenianie codziennych gestów tworzy atmosferę radości i spełnienia.
Uczymy się od Siebie Nawzajem
Praktykowanie wdzięczności w związku może stać się inspiracją do wzajemnego uczenia się i rozwoju. Kiedy partnerzy dzielą się tym, za co są wdzięczni, zaczynają lepiej rozumieć swoje potrzeby i wartości. Może to prowadzić do głębszych rozmów, lepszego zrozumienia i większej empatii w relacji.
Wdzięczność w Trudnych Chwilach
Wdzięczność jest szczególnie ważna w trudnych chwilach. Kiedy związek przechodzi przez kryzys, skoncentrowanie się na pozytywnych aspektach może pomóc przetrwać trudne momenty. Praktykowanie wdzięczności nawet w obliczu wyzwań przypomina nam, dlaczego warto walczyć o związek i co nas do siebie przyciągnęło.
Wdzięczność to prosta, ale potężna praktyka, która może przynieść ogromne korzyści w miłości i związku. Codzienne wyrażanie wdzięczności za drobne gesty i obecność partnera w naszym życiu buduje silniejsze więzi, zwiększa satysfakcję ze związku i pomaga radzić sobie z trudnościami. W dzisiejszym, zagonionym świecie, warto zatrzymać się na chwilę i docenić to, co mamy. Praktyka wdzięczności to inwestycja w szczęście i trwałość naszych relacji, która przynosi owoce przez długie lata.