Związek powinien opierać się na wsparciu i pomocy, szacunku i wspólnych chwilach. Niestety czasami trafiamy na toksycznych partnerów, którzy nawet nieświadomie mocno uprzykrzają nam życie. Jedynym z toksycznych zachowań oraz cech jest pociąg do niezdrowej rywalizacji i brak umiejętności przegrywania, który często może skutkować agresją i całkowitym brakiem samokontroli.
Mechanika działania niezdrowej rywalizacji w związku
Są osoby, które będą traktować związek jako ciągłą grę, w której jedna osoba ma władzę, a druga musi się podporządkować. Choć taki podział istnieje tylko w ich głowach, będą się bardzo starać, żeby ich partnerzy wzięli udział w rozgrywkach. W ten sposób będą utrzymywać się w tym przekonaniu i będzie im to pasowało, dopóki będą wygrywać. Jak nie trudno się domyślić, nie zawsze jest tak łatwo i prędzej czy później partner może zorientować się, że związek nie działa tak, jak powinien. Jeśli będzie starał się odzyskać utraconą kontrolę, może spotkać się z agresywną reakcją i szybko zostanie „przywołany do porządku”.
Zachowania wskazujące na niezdrową rywalizację
Skoro związek to ciągła gra, a nasz partner to nasz główny przeciwnik, wszystko, co zrobimy lepiej od niego, będzie dla nas małą wygraną. Dlatego toksyczny parter chętnie będzie chwalił się awansem, podwyżką, kontraktem, ale także nowymi znajomymi, nowo odkrytym serialem czy nowo zakupionym sprzętem. Słowem, wszystko, w czym będzie pierwszy i lepszy będzie traktował jako przewagę nad swoją drugą połówką. Jednocześnie, gdy to ona będzie odnosiła sukcesu, zacznie robić wszystko, aby je zdyskredytować, udowodnić, że na nie zasłużyła albo natychmiast kontrował swoimi ostatnimi osiągnięciami.
Toksyczna rywalizacja niszczy powoli każdy związek
Czy tego chcemy, czy nie, z czasem nasz związek zupełnie przestanie przypominać relację romantyczną, a szybko zmieni się w prawdziwą rywalizację, w której Ty będziesz chciała odzyskać kontrolę, a on będzie chciał Ci ją odebrać. W ten sposób z czasem przestaniecie patrzeć na siebie jak na partnerów, staniecie się zamiast tego swoimi wrogami. Jeśli szybko nie zakończysz tej relacji albo nie doprowadzisz do zmiany kierunku, który obrała, sama staniesz się toksyczna i zrobisz wszystko, żeby twój partner przegrał rozpoczętą „grę” albo zupełnie ulegniesz i staniesz się wiecznym przegranym.
Nazywane inaczej w psychologii “wysokoreaktywnymi”, nie mają lekkiego życia. Od najmłodszych lat podatne na krytykę, zwłaszcza niesprawiedliwą i ze strony osób najbliższych, szczególnie autorytetów, jak rodzice, nauczyciele, katecheci. Osoby wysokowrażliwe są w społeczeństwie cenione za niektóre cechy charakteru, jak prostolinijność, brak skłonności do nieuczciwości, chęć niesienia pomocy innym, pracowitość i zgodne usposobienie. Zajmują raczej stanowiska w typowo kobiecych zawodach, w których coraz więcej jest dziś mężczyzn: bywają psychologami, terapeutami, pracownikami socjalnymi, choć tutaj muszą jednocześnie wykazać się odpornością, której mają na starcie mniej niż reszta populacji. Nadwrażliwcy, bo tak ich niesłusznie negatywnie nazywano, to tacy trochę poeci, sporo wśród nich artystów, romantycy, uczuciowcy, przedkładający świat wnętrza nad zewnętrzny, wspólny świat zainteresowań ludzi, z którymi żyją. W epoce romantyzmu tworzyli kulturę autentyzmu, szczerości uczuć, bywali traktowani niesprawiedliwie za swoją sublimację duchową, uczucia wyższe, altruizm, niekiedy posunięty aż do granic normalności psychologicznej. Często bywali działaczami społecznymi, dla których liczył się bardziej człowiek w potrzebie, niż oni sami czy rodzina, z której pochodzili. Nie sposób dla nich przejść było obok widomej krzywdy ludzkiej. Nigdy nie realizowali siebie wbrew moralności, a sumienie u nich bywa wyjątkowo wrażliwe. Stale rozmyślając nad sensem istnienia, wahają się przed podjęciem decyzji, nawet w prostych sprawach, bacząc, czy nie czynią czegoś złego, niestosownego czy nieprzyzwoitego. Zwracają uwagę na opinię otoczenia, nie są samodzielni w samoocenie, która zależy nie tylko od obiektywnej wartości tego, co robią, ale przede wszystkim zgodności z etosem, etyką, wartościami, które uznają za najważniejsze. Nie muszą to być dodajmy wartości ogólnie uznawane w danej epoce w narodzie - często zmuszeni są jako non-konformiści “płynąć pod prąd”, stawiać bierny opór, nie są bowiem oportunistami, którzy by zmieniali poglądy stosownie do wskaźników polityki bieżącej. W tym sensie wierni temu, co wynieśli z domu, szkoły, studiów, Kościoła, nie mają łatwo. Raczej są postrzegani niekiedy jako “sztywni”, nie łapią bowiem każdej okazji, by zarobić, nie chcą pchać się w życiu na pierwsze miejsca i przepychać łokciami w drodze do celu.
Potrafią cierpliwie czekać, na przykład na właściwego partnera, a kiedy ten się nie zjawi, raczej wybierają samotność albo niemodną dziś drogę w stanie duchownym niż wiązanie się z pierwszą lepszą osobą. Są ostrożne w relacjach, które postrzegają nie jako krótkoterminowe lokaty, ale projekty na całe życie, długoletnie przyjaźnie w tej grupie są na porządku dziennym. Niemniej bywają w nich ukryte pokłady nieprzepracowanych emocji, pretensji i żalów, poczucia krzywdy, które maskują ciągłym dobrym samopoczuciem, nieśmiałym humorem i nastawieniem bardziej na słuchanie niż wyrażanie siebie i swoich poglądów. Nie prowokują nigdy kłótni, w których chcieliby postawić na swoim, za wszelką cenę “zniszczyć” przeciwnika, bowiem są zdania, że z każdym prawie da się dojść do porozumienia. Pośród wrażliwości bardzo ważne miejsce zajmuje obok wspomnianej sztuki także cały świat natury, roślin i zwierząt, którymi lubią się otaczać, gdy czują samotność, pustkę czy chcą wypocząć od zbyt zawiłych relacji. Wrażliwość dotyczy także sfery duchowej, stąd często spędzają czas na rozmyślaniach, częściej można ich spotkać w kościele, nawet w środku na samotnej modlitwie, w pustej świątyni, bowiem cenią kontakt także z sobą i przedmiotem swej czci, o której nie lubią opowiadać wszem i wobec. Raczej skryci, otwierają się chętnie przed charakterami podobnymi sobie, tworzą zamknięte grupy w Internecie, gdzie niełatwo wniknąć intruzom, a także umawiają się w różnych kołach zainteresowań w czasie wolnym, szczególnie poświęconym sensowi życia. Nie postrzegają bowiem ludzkiej pielgrzymki w kategoriach materialistycznych, lecz egzystencjalnych, czyli nad materię i wszelkie dobra materialne przedkładają wartości duchowe, moralne, społeczne i zaangażowanie w budowę lepszej przyszłości.
Bardzo często ich życie przypomina walkę, taką najszlachetniejszą, bo ze swoimi wadami, słabościami i niekiedy zbyt surowo sobie wypominanymi przewinieniami, a nie z otoczeniem. Bardzo często życie traktują w kategoriach szansy, zadania, daru bądź misji, której brakuje przeciętnym zjadaczom chleba. Nie zgadzając się na przeciętność, zwykle nie ‘robią interesów’, nie byliby dobrymi maklerami giełdowymi, bankowcami ani inwestorami. Nie chcą życia rozumianego po mieszczańsku jako “oby do wiosny”, “jakoś-to-będzie”, więc gdy trzeba przejmują inicjatywę, biorą sprawy w swoje ręce, proponują innowacyjne, nietypowe rozwiązania problemów społecznych czy choćby zawodowych. Do wysokowrażliwych należało bardzo wielu znanych Polaków, np. Szopen, Słowacki, Wyspiański i wielu znanych z podręczników historii osobistości, które walczyły o lepsze jutro nie tylko dla siebie, ale dla kraju. To, że mają tę cechę przeszkadza bowiem bardziej w ich prywatnym świecie, ale jest bardzo korzystne dla społeczeństwa. Przykładem mogą być też Korczak, który został z podopiecznymi dziećmi do tragicznego końca w obozie hitlerowskim w czasie wojny, a także Maksymilian Kolbe, który oddał życie, ratując obcego człowieka czy wcześniej brat Albert Chmielowski, który tak był wrażliwy na los wyzyskiwanych biedaków ówczesnego kapitalizmu, że zrezygnował świadomie i dobrowolnie z dobrze zapowiadającej się kariery artystycznej (był świetnym malarzem), by stać się jednym z anonimowych nędzarzy, jacy żyli w Galicji w II poł. XIX wieku. Rok 2017 upływa właśnie pod patronatem brata Alberta, którego hasłem przewodnim życia stały się słowa: “Bądź dobry jak chleb”.
Nade wszystko należy pamiętać, że wysoka wrażliwość, a nawet nadwrażliwość, nie są czymś złym, patologicznym, co należałoby poddawać terapii. Przeciwnie - próby takiego “leczenia” zazwyczaj nic nie dają, a mogą wpoić przekonanie, że “coś jest ze mną nie tak, jestem nienormalny”, a to bardzo duże i szkodliwe społecznie nieporozumienie. Akceptując osoby, które są pełne rozterek, wahań i pytań o charakterze moralnym, czynimy świat lepszym, bo ukryte pokłady kreatywności w nich są wprost trudne do przecenienia.
Czasami może się wydawać, że wszyscy wokół są zakochani, ale co zrobić, gdy ty się tak nie czujesz? Czy to nienormalne? I co trzeba zrobić, żeby się zakochać?
Smutno jest słuchać, jak znajomi mówią o swoich partnerach lub ludziach, w których się zakochują, jeśli ty sam tego nie doświadczyłeś. Może czujesz się trochę samotny, gdy inni mówią o wielkim zauroczeniu, a może trudno jest ci zaangażować się w związek?
Może chcesz sam tego doświadczyć, niecierpliwisz się, myślisz, że wkrótce nadejdzie twoja kolej. A może jeszcze nie jesteś na to gotowy, ale czujesz presję, gdy „wszyscy” są zakochani.
Jak to jest, gdy się zakochujesz?
Trudno jest dobrze wyjaśnić, w jaki sposób dochodzi do zakochania lub co się dzieje, kiedy się zakochujesz, ale często chodzi o odczuwanie specjalnej potrzeby kontaktu z inną osobą. Nagle możesz być bardziej zawstydzony lub bardziej podekscytowany i poczuć, że bardzo lubisz drugą osobę.
Bardzo często zaczynasz myśleć o tej osobie, a także twoje ciało zaczyna to odczuwać w ten sposób, że: pojawiają się czasem skurcze żołądka, kołatanie serca lub słaby apetyt. Często zauroczenie powstaje samo z siebie i niewiele można zrobić, aby je zaplanować.
Zachowuj poczucie, że nikt cię nie skrzywdzi.
Czasami może wydawać się, że zakochujesz się po prostu niespodziewanie. Innym razem zakochanie się może przyjść bardziej stopniowo i możesz rozwinąć silniejsze uczucia wobec kogoś, kogo znasz jako przyjaciela. Często zdarza się też, że trzeba odważyć się „nieco otworzyć swoje uczucia”. Wiele osób pozostaje samych i nie pozwala się zakochać, ponieważ boją się zranienia.
Randki.
Wiele osób spędza trochę czasu na poznawaniu osoby, zanim się zakocha. Nie jest tak, że wszyscy zakochują się równie szybko. Na przykład możesz iść na randkę bez zakochania się po pierwszym spotkaniu, ale w miarę poznawania się możesz nabrać silniejszych uczuć. To bardzo indywidualne, ile czasu spędzasz na zakochaniu się.
Ważne jest również, aby zdawać sobie sprawę z różnicy między lubieniem kogoś a kochaniem. Może się wydawać, że wszyscy wokół są zakochani, podczas gdy w rzeczywistości jest inaczej. Może lubią kogoś, nawet go nie znając. W takich przypadkach często zdarza się coś przeciwnego, gdy stajesz się znany i odkrywasz, że tak naprawdę nie jesteś zakochany.
Nie porównuj się z innymi.
Ponieważ jesteśmy tak różni i potrzebujemy różnego czasu na zakochanie się, ważne jest również, aby nie porównywać własnych uczuć z odczuciami innych. Kiedy porównujesz siebie z innymi, możesz czuć się samotny i nienormalny, chociaż w rzeczywistości normalne jest spędzanie długiego czasu przed spotkaniem z kimś, w którym się zakochałeś.
Jak wspomniano, zakochanie się następuje samo, bez planowania. Oczywiście można próbować poznać ludzi i umawiać się na randki, ale nie wszyscy uważają, że to działa od razu. Być może będziesz musiał umówić się na randkę lub spotkać się z kilkoma osobami, aby trochę „poćwiczyć”. W końcu możesz nabrać pewności, czego tak naprawdę szukasz, a czego nie chcesz.
Co lubisz?
Kiedy jesteś młoda, często poświęcasz trochę czasu na zastanawianie się, kim jesteś? Możesz nie mieć pewności, jakich ludzi lubisz najbardziej i jakich cech szukasz u innych. Dlatego być może będziesz musiała poświęcić trochę czasu na poznanie siebie, zanim poczujesz się pewnie, czego chcesz u potencjalnego partnera. Pamiętaj, że nie ma sensu zmieniać się, ani dostosowywać, aby zwrócić czyjąś uwagę. Nikt nie chce kopii siebie i nie trzeba być równym, aby mieć dobre samopoczucie. Bądź sobą i okaż zainteresowanie tym, co lubi druga strona.
Nie musisz się martwić.
Nie musisz się martwić, jeśli nie byłeś wcześniej zakochany. Często, kiedy przestajesz o tym tak dużo myśleć, udaje ci się odprężyć i pozwolić by wydarzyło się coś nowego i radosnego w twoim życiu. Wówczas oczekiwania często się obniżają i może to sprawić, że spotkasz osobę, o której nigdy nie myślałaś, że się w danej osobie zakochasz.
Dlatego staraj się pamiętać, że nie ma powodu do obaw i że kiedy najmniej się tego spodziewasz, prawdopodobnie doświadczysz zakochania się w kimś.